De afgelopen jaren is het gebruik van cannabis onder 50-plussers flink gestegen. Vooral bij mensen boven de 65 is de toename opvallend: in nog geen tien jaar tijd is het gebruik bijna verviervoudigd. En ze gebruiken het niet om stoned op de bank te hangen, maar vaak om fysieke klachten zoals chronische pijn, artritis of slapeloosheid te verlichten. Daarbij geven veel gebruikers aan dat ze minder last hebben van bijwerkingen dan bij reguliere medicijnen.
En nu blijkt: misschien doet cannabis ook wel meer dan alleen pijn verzachten. Onderzoekers ontdekten namelijk dat een lage dagelijkse dosis cannabis bij ouderen zelfs gunstig kan zijn voor het brein. In proeven met oudere ratten leidde zo’n dosis tot een beter werkgeheugen. En bij mensen zijn vergelijkbare aanwijzingen gevonden: geen achteruitgang van cognitieve functies, maar in sommige gevallen zelfs een lichte verbetering.
Speciale receptoren
De verklaring zou kunnen liggen in de manier waarop cannabis inwerkt op onze hersenen. Die bevatten speciale receptoren die betrokken zijn bij geheugen, stemming en ontstekingsprocessen. Naarmate we ouder worden, worden die receptoren minder actief. Dat gaat vaak gepaard met meer ontstekingen in het brein en een afname van mentale scherpte.
Cannabis lijkt die receptoren weer aan het werk te zetten. Dat zorgt ervoor dat ontstekingen afnemen en dat de hippocampus – het geheugencentrum van de hersenen – weer actiever wordt. Bij lage doses zou dat dus juist kunnen bijdragen aan een fitter brein.
Maar voordat je nu naar de coffeeshop rent: het gaat hier nadrukkelijk om kleine hoeveelheden, en dan ook nog het liefst in de vorm van bijvoorbeeld gummies of olie, niet om joints. Roken blijft immers gewoon schadelijk. Ook is het effect bij jongeren en bij hoge doses nog altijd negatief.
Kortom: cannabis is geen wondermiddel, maar voor ouderen zou het – mits zorgvuldig gebruikt – wel eens een onverwachte bondgenoot kunnen zijn in de strijd tegen lichamelijke én mentale veroudering.