Je bent halverwege de veertig. Je eet gezond, sport trouw en doet al jaren wat voor jou goed werkt. En toch: de weegschaal kruipt omhoog, je kleding zit strakker en ineens is daar dat buikje. Onvermijdelijk aan ouder worden? Of sluipt de overgang nu al je leven binnen?
Veel vrouwen denken dat gewichtstoename pas na de menopauze begint. Maar dat is een misverstand. De echte metabole omslag vindt vaak al jaren eerder plaats, in de zogeheten perimenopauze. En die begint terwijl je nog gewoon ongesteld bent.
Huisartsen en endocrinologen zien het dagelijks: vrouwen die alles goed doen en toch het gevoel hebben dat hun lichaam hen tegenwerkt. Het probleem is zelden gebrek aan discipline. Het is biologie.
Tijdens de perimenopauze – de lange overgangsfase voor de menopauze – gaan oestrogeen en progesteron onvoorspelbaar schommelen. Dat heeft grote gevolgen. Je lichaam verwerkt suikers en koolhydraten minder efficiënt, je rustmetabolisme vertraagt en vet verplaatst zich van heupen en dijen naar de buik. Tegelijkertijd neemt de spiermassa langzaam af.
Het resultaat: zelfs zonder gewichtstoename verandert je lichaamssamenstelling. Minder spieren, meer diep buikvet. En juist dat vet verhoogt het risico op onder meer diabetes type 2, hart- en vaatziekten en slaapproblemen.
Langlopend onderzoek laat zien dat deze veranderingen al tijdens de perimenopauze beginnen, dus ruim voor de laatste menstruatie. Wacht je tot de menopauze een feit is, dan wordt bijsturen lastiger. Het lichaam is nu nog goed trainbaar en reageert op gerichte aanpassingen.
De klassieke boodschap “eet minder, beweeg meer” schiet tekort. Cardio alleen is niet genoeg. Krachttraining wordt essentieel om spiermassa en insulinegevoeligheid te behouden. Eiwitrijke voeding ondersteunt dat proces. En slaap en stressmanagement zijn cruciaal: hormonale schommelingen verstoren het stresshormoon cortisol, wat weer invloed heeft op eetlust en vermoeidheid.
Vraag bij controles niet alleen naar je gewicht, maar naar lichaamssamenstelling en metabole gezondheid. En durf het gesprek over hormoontherapie al vroeg te voeren.
Je metabolisme is niet kapot. Het past zich aan een nieuwe levensfase aan. Wie dat op tijd begrijpt, kan met haar lichaam samenwerken in plaats van ertegen te vechten.