Hoe gezond is jouw lever? Het gaat niet alleen om alcohol

Steeds meer mensen sterven aan leverziekten. Deze trend neemt toe. Kunnen veranderingen in levensstijl dit vitale orgaan regenereren? De Times zocht het uit.

De lever vervult dagelijks meer dan 500 functies. Hij filtert bloed, verwijdert gifstoffen en regelt de stofwisseling. Slechte leverfunctie komt niet alleen door alcohol - het risico is groter dan u denkt.

"Mensen denken dat leverziekte alleen door alcohol komt," zegt Philip Newsome, hoogleraar hepatologie aan het King's College London. "Slechte eetgewoonten, weinig beweging en overgewicht zorgen ook voor vet in de lever."

Leverziekte heeft stijgende sterftecijfers - de enige grote ziekte waarvoor dit geldt. MASLD (leververvetting) treft vooral mensen van middelbare leeftijd. "Schade ontstaat na jaren van overbelasting," zegt voedingsdeskundige Sarah Di Lorenzo. "Uw lever heeft een breekpunt."

Onbehandeld leidt dit tot leverkanker of leverfalen. Heeft u buikvet of diabetes type 2? Vraag uw arts om bloedonderzoek. Het goede nieuws: negen van de tien gevallen zijn te voorkomen.

Steeds meer mensen sterven aan leverziekten. Deze zorgwekkende trend neemt toe. Kunnen veranderingen in levensstijl dit vitale orgaan regenereren?

De lever vervult dagelijks meer dan 500 functies. Hij filtert bloed, verwijdert gifstoffen, maakt gal en regelt de stofwisseling.

Steeds meer mensen sterven aan leverziekten. Deze zorgwekkende trend neemt toe. Kunnen veranderingen in levensstijl dit vitale orgaan regenereren?

De lever vervult dagelijks meer dan 500 functies. Hij filtert bloed, verwijdert gifstoffen en regelt de stofwisseling. Uw lever ondersteunt het immuunsysteem. Slechte leverfunctie komt niet alleen door alcohol - het risico is groter dan u denkt.

De lever filtert uw bloed en verwijdert gifstoffen. Hij maakt gal voor een goede spijsvertering. Ook verwerkt hij voedingsstoffen en regelt uw stofwisseling.

Uw lever ondersteunt uw immuunsysteem. Problemen ontstaan als dit orgaan niet goed werkt. Slechte leverfunctie komt niet alleen door alcohol. Het risico is groter dan u denkt.

"Mensen denken dat leverziekte alleen door alcohol komt", zegt Philip Newsome." Veel mensen weten niet dat slechte eetgewoonten, weinig beweging en overgewicht ook risico's vormen. Dit zorgt voor vet in de lever."

De BLT meldt dat leverziekte de enige grote ziekte is met stijgende sterftecijfers. De cijfers zijn in 50 jaar verviervoudigd. MASLD is een veel voorkomende vorm van leververvetting. Mensen van middelbare leeftijd lopen het meeste risico.

"Leverschade ontstaat niet na één weekend drinken", zegt Sarah Di Lorenzo. Zij is voedingsdeskundige uit Sydney. "Schade ontstaat na jaren van overbelasting. Uw lever heeft een breekpunt en schade wordt vaak pas later zichtbaar."

Onbehandeld kan dit leiden tot leverkanker of leverfalen. Heeft u veel buikvet of diabetes type 2? Vraag dan uw arts om bloedonderzoek. Het goede nieuws: negen van de tien gevallen zijn te voorkomen.

Veel patiënten met leverschade kwamen naar Di Lorenzo's kliniek. Dit inspireerde haar om het boek 'The Liver Repair Plan' te schrijven. Zij stelt dat we veel kunnen doen om de lever te regenereren. Ontstekingen bij MASLD-patiënten zijn zelfs te genezen.

Onze lever is opmerkelijk vergevingsgezind. “Het zelfherstellend vermogen is fenomenaal”, zegt Di Lorenzo. “Maar dat vermogen neemt af met de leeftijd, dus we moeten echt zo snel mogelijk beginnen met het verzorgen van onze lever.” Dit is wat ze aanbeveelt.

Volgens de BLT bestaat er niet zoiets als een veilige alcoholinname als het gaat om de gezondheid van de lever. Hoe meer je drinkt, hoe harder je lever moet werken om het te verwerken. “Onze lever moet een enzym genaamd alcoholdehydrogenase (ADH) gebruiken om de ethanol in alcohol om te zetten en af te breken tot aceetaldehyde”, zegt Di Lorenzo. “Een ander enzym, aldehyde dehydrogenase (ALDH), breekt vervolgens de aceetaldehyde af tot acetaten, die worden gemetaboliseerd voordat ze het lichaam verlaten met kooldioxide. Het is dus een lang en zeer belastend proces.”

Zowel overmatig drinken als matig drinken kan na verloop van tijd leiden tot leverontsteking en uiteindelijk littekenvorming of cirrose. “De risico's worden groter naarmate je ouder wordt, omdat je lever stoffen langzamer afbreekt dan toen je jonger was, wat betekent dat alcoholtoxines langer in het lichaam blijven”, zegt Di Lorenzo. “Als je te veel drinkt, drink dan minder.”

Het drinken van zwarte koffie – zelfs instant of cafeïnevrij – kan het risico op leverziekte verlagen, volgens onderzoekers van de universiteiten van Southampton en Edinburgh, die 384.818 koffiedrinkers en 109.767 mensen die geen zwarte koffie dronken, volgden.

Gedurende 10,7 jaar werden de deelnemers gecontroleerd op alle soorten leveraandoeningen en bleek dat koffiedrinkers 21 procent minder risico liepen op chronische leveraandoeningen en 49 procent minder risico op vroegtijdig overlijden als gevolg van deze aandoening. Hun bevindingen, gepubliceerd in BMC Public Health, toonden aan dat het drinken van 3-4 kopjes koffie per dag de grootste voordelen opleverde.

"Koffie is een van de beste dranken voor de gezondheid van de lever, omdat het helpt de ophoping van vet in de lever te voorkomen en antioxidanten zoals glutathion te verhogen, die beschermen tegen leverschade", zegt Di Lorenzo. "Het helpt het risico op cirrose, ontstekingen en leverziekte in het algemeen te verlagen, wat goed nieuws is voor koffiedrinkers."

Als u te veel overtollig lichaamsvet heeft, vooral rond het midden, dan is afvallen een must. “Er is een direct verband tussen gewicht en leververvetting of MASLD”, zegt Di Lorenzo. “Te veel eten zorgt voor vetophoping in het lichaam, maar ook in de lever.”

Onderzoekers van de Boston University School of Medicine hebben ontdekt dat het verliezen van 7 tot 10 procent van je lichaamsgewicht – 10-20 pond (5-10 kg) voor iemand die 14 stone (89 kg) weegt – bij sommige mensen met overgewicht de leverschade kan herstellen.

In zijn eigen studies heeft professor Newsome onlangs ontdekt dat semaglutide-bevattende afslankmiddelen zoals Wegovy veelbelovend zijn voor de verbetering van metabole disfunctie-geassocieerde steatohepatitis (MASH), een gevorderde vorm van leververvetting waarbij vetophoping ontstekingen en littekenweefsel heeft veroorzaakt.

Zijn bevindingen, gepubliceerd in het New England Journal of Medicine, toonden aan de hand van biopsieën die na 72 weken werden genomen, dat 62,9 procent van de patiënten die semaglutide gebruikten een significante vermindering van levervet en ontsteking vertoonden, vergeleken met 34,3 procent van een placebogroep.

Er is een enorme markt voor supplementen voor “leverontgifting” en “leverfunctie” die ingrediënten bevatten zoals mariadistelextract, artisjokextract, N-acetyl-L-cysteïne (NAC), kurkuma-extract en choline. Hoewel het verleidelijk is om te denken dat u uw lever kunt genezen door dagelijks een pil te slikken, zijn ze de kosten niet waard. De BLT raadt het gebruik van supplementen af zonder eerst met uw huisarts te overleggen en zegt dat veel supplementen meer kwaad dan goed kunnen doen.

Mariadistel wordt algemeen beschouwd als een leverreiniger, maar er is onvoldoende bewijs om het gebruik ervan te ondersteunen en de BLT zegt dat het bijwerkingen kan veroorzaken die erger kunnen zijn als u onderliggende leverproblemen heeft. “Alles wat beweert uw lever te ontgiften, is geldverspilling”, zegt Di Lorenzo. “De beste manier om je lever te ontgiften is door bewerkte voedingsmiddelen, te veel suiker en alcohol te vermijden.”

Professor Newsome zegt dat het enige supplement dat we zouden moeten nemen, in ieder geval van eind september tot april, vitamine D is. "Men zou uiterst voorzichtig moeten zijn met alle supplementen [voor de gezondheid van de lever], met uitzondering van vitamine D", zegt hij. Uit een recent onderzoek onder 3.905.594 mensen bleek dat mensen met een laag vitamine D-gehalte het grootste risico liepen op leverziekte en littekenvorming.

En in Nature Communications zei een andere groep onderzoekers dat het nemen van vitamine D-supplementen hielp om leverontsteking te verminderen. “Mensen met een chronische leverziekte hebben meestal een vitamine D-tekort”, zegt Di Lorenzo. “Het is absoluut essentieel voor de lever en de algemene gezondheid.”

Elke vorm van lichaamsbeweging is goed voor de gezondheid van de lever. “Als u 3-4 keer per dag 15 minuten kunt wandelen, is dat een goed begin”, zegt Newsome. Uit een recent onderzoek onder 91.000 mensen in het Verenigd Koninkrijk door onderzoekers van de Universiteit van Oxford bleek dat hoe meer stappen mensen per dag zetten, hoe lager hun risico op het ontwikkelen van een vette lever en MASLD. Elke 1000 extra stappen (wat neerkomt op 10 minuten lopen) ging gepaard met een 12 procent lager risico op leverziekte.

Na de maaltijd een wandeling maken is nog beter. “Leverziekte wordt veroorzaakt door ontstekingen en ontstekingen kunnen worden versterkt door een verhoogde bloedsuikerspiegel”, zegt Di Lorenzo. “De bloedsuikerspiegel piekt na een maaltijd en wandelen helpt dat te compenseren.” Zelfs 2-3 minuten stevig wandelen is beter voor uw lever dan zitten na een maaltijd.