Ketamine blijkt een verrassend goede pijnstiller, tonen onderzoekers aan

maandag, 24 november 2025 om 16:06

Ketamine is vooral bekend als partydrug maar het wordt ook al decennia in ziekenhuizen gebruikt als verdovingsmiddel. Nu lijkt het tevens een geschikte pijnstiller te zijn voor mensen met chronische pijn.

Een nieuwe studie van de Cleveland Clinic, een van de grootste tot nu toe, keek naar het effect van ketamine bij mensen met onbehandelbare pijn. In totaal deden 1034 patiënten mee, die al langere tijd dagelijks pijn hadden.

De deelnemers kregen vijf dagen achter elkaar een infuus met ketamine in een lage, zogenoemde subanesthetische dosis: 0,5 mg per kilo lichaamsgewicht, toegediend in ongeveer 40 minuten. Omdat de dosis laag is, zorgt het middel niet voor narcose. De behandeling vond plaats in een poliklinische setting, dus zonder ziekenhuisopname.

Opvallend is dat meer dan 86 procent van de patiënten het volledige traject afrondde, een relatief hoog percentage voor een intensief vijfdaags programma.

Wat leverde het op?

Het onderzoeksteam maakte gebruik van PROMIS, een meetinstrument dat kijkt naar uiteenlopende aspecten van gezondheid en dagelijks functioneren. De resultaten laten een gemengd maar overwegend positief beeld zien:

Veel patiënten ervoeren minder pijn, waardoor ze dagelijkse activiteiten beter aankonden.
Er werden verbeteringen gemeld in vermoeidheid, slaap en sociale activiteit.
Bijna de helft liet een duidelijke afname zien van de neiging om pijn als overweldigend of uitzichtloos te ervaren.

Wat voor artsen extra interessant is: deze verbeteringen hielden in veel gevallen drie tot zes maanden aan.

Waarom bestaat er dan nog discussie?

Ketamine is officieel alleen goedgekeurd als anestheticum. Bij chronische pijn en psychiatrische aandoeningen wordt het off-label gebruikt. Dat maakt artsen terughoudend en niet zonder reden. Bij herhaald en ongecontroleerd gebruik kunnen risico’s optreden zoals cognitieve problemen of blaasdisfunctie. Daarnaast zijn er commerciële ketamineklinieken ontstaan die niet altijd werken volgens wetenschappelijke standaarden, wat de discussie vertroebelt. Ook is nog steeds niet helder waarom ketamine pijn kan verlichten.

Maar de Cleveland Clinic-studie laat zien dat lage-dosis ketamine-infusen, mits zorgvuldig toegepast, een veilige en effectieve optie kunnen zijn voor een specifieke groep patiënten, namelijk mensen met langdurige, moeilijk behandelbare pijn.

Bron: Psychology Today