De prijs van klimaatverandering: één extreme zomer kost Europa tientallen miljarden

De zomer was heet, droog én nat: hittegolven, langdurige droogte en plotselinge overstromingen teisterden Europa. De korte­termijnschade daarvan wordt voor 2024 geraamd op minstens 43 miljard euro, blijkt uit een snelle analyse. Zonder extra maatregelen kan dat oplopen tot 126 miljard in 2029. Omgerekend ging dit jaar al 0,26 procent van de Europese economie in rook op door één extreem seizoen.

De grootste klappen vielen in Cyprus, Griekenland, Malta en Bulgarije. Daar was het bbp meer dan 1 procent lager dan zonder het extreme weer het geval zou zijn geweest. Ook andere mediterrane landen, waaronder Spanje, Italië en Portugal, zagen hun economie merkbaar afremmen.

De schatting is gemaakt door economen van de Universiteit van Mannheim en de Europese Centrale Bank. De onderzoekers noemen hun cijfers conservatief: recordbrekende natuurbranden van afgelopen maand in Zuid-Europa en het stapeleffect van meerdere rampen tegelijk zijn niet meegenomen.

Waar veel onderzoek zich richt op directe schade, zoals kapotte wegen en huizen, keken de auteurs juist naar de indirecte effecten op productie en diensten. Denk aan minder werkuren voor bouwvakkers tijdens hittegolven of lange reistijden doordat spoorlijnen na overstromingen uitvallen. Zulke rimpelingen in de economie blijken vaak groter en hardnekkiger dan de zichtbare schade.

Dat komt onder andere doordat die schade ver doorwerkt in de keten. Gert Bijnens, econoom bij de Nationale Bank van België onderzocht eerder al de gevolgen van de Belgische overstromingen in 2021. Zijn bevinding: ook bedrijven ver buiten het rampgebied zagen hun omzet kelderen als hun toeleveranciers in het water stonden. Zulke ketenverstoringen worden vaak niet meegeteld, terwijl ze de uiteindelijke schade volgens Bijnens wel eens tot 30 procent hoger kunnen maken dan gedacht. “Natuurlijk kleven aan zulke schattingen onzekerheden, ze steunen op historische gemiddelden en vangen samengestelde rampen nog onvolledig. Maar de hoofdboodschap is helder: extreem weer drukt nu al een stevig stempel op de economie en de indirecte gevolgen kunnen net zo schadelijk zijn als de directe verwoesting.”

Intussen laten andere studies zien dat de kans op extreem weer door opwarming sterk toeneemt. Voor Spanje en Portugal werd weer dat bosbranden veroorzaakt, deze zomer veertig keer waarschijnlijker, voor Griekenland en Turkije tien keer. En de stille sloper, de hitte, eist steeds meer levens: tijdens de hittegolf van juni werd in twaalf grote steden een driedubbel sterftecijfer gemeld dat wordt gelinkt aan door de mens veroorzaakte opwarming.

Bron: The Guardian