Te weinig, te laat: hoe Europa mooi praat over Oekraine, maar te weinig doet

Wij zijn de beste mensen. Moreel, fatsoenlijk, betrouwbaar. De rest is minder. Europa profileert zich graag als morele supermacht, maar richting Oekraïne oogt het beleid steeds vaker als half werk. Terwijl Europese leiders beloven Oekraïne “zo lang als nodig” te steunen, (Nederland voorop) blijft de concrete militaire hulp achter bij wat nodig is om Rusland echt terug te dringen. Een recente analyse van het Finse Instituut voor Internationale Betrekkingen spreekt zelfs van een “paradox van onvoldoende steun”: genoeg om Oekraïne te laten overleven, te weinig om te winnen. Zo wordt Kyiv in een gevaarlijke limbo gehouden. ​

In Politico wordt dat treffend getypeerd als Europa’s “psychologie van zwakte”: reageren, hopen en herhalen, in plaats van zelf het initiatief nemen. Terwijl de VS en Rusland onderhandelen over wapenstilstandscenario’s, schuift de EU vooral aan als nerveuze stakeholder, verscheurd tussen angst voor escalatie, zorgen over energie en inflatie, en electorale paniek in eigen land. De praktijk: traag besluit over munitie, ingewikkelde ruzies over wie wat betaalt, en lidstaten zoals Hongarije die pakketten maandenlang blokkeren.

De cijfers zijn onthullend. Volgens de Ukraine Support Tracker van het Kiel Institute daalde de militaire steun van Europese landen in juli en augustus 2025 met 57 procent ten opzichte van de eerste helft van het jaar, ondanks een nieuwe NAVO‑initiatief. Een nieuw EU-fonds voor wapens kwam na eindeloze discussies weliswaar van de grond, maar het budget bleef steken op een kwart van wat oorspronkelijk was voorgesteld. Veel mooie morele praatjes, weinig raketten. Officieel steunt de EU de Oekraïense lijn dat er niet over territoriale concessies met Poetin wordt onderhandeld, maar in de praktijk duwt de beperkte wapenlevering Kyiv juist richting gesprekken met Moskou – vanaf een zwakke positie.

Dat is niet alleen cynisch tegenover de Oekraïners die vechten, maar ook kortzichtig voor Europa zelf. Onderzoekers waarschuwen dat een Oekraïense nederlaag vrijwel zeker leidt tot nieuwe agressiepogingen van het Kremlin tegen andere buurlanden. Wie Poetin niet duidelijk militair en economisch terugdringt, nodigt hem uit om het later opnieuw te proberen. Slap en vaag beleid is dus geen “voorzichtige middenweg”, maar een recept voor een langere, duurdere en gevaarlijkere oorlog. En morele praatjes helpen net zoveel als 'peace in our time' van Chamberlain hielp.