Het Russische leger blijkt niet alleen te lijden onder zware verliezen aan het front, maar ook onder een sluipende epidemie van ernstige ziekten. Novaya Gazeta Europe schrijft dat de troepen worden geteisterd door hiv, tuberculose en hepatitis C en dat de omstandigheden in de loopgraven en veldhospitalen die situatie alleen maar verergeren.
Een anonieme Russische legerarts, door de krant ‘Yevgeni Rybakov’ genoemd, schetst een somber beeld. Volgens hem bestaat een groot deel van de soldaten niet uit patriottische vrijwilligers, maar uit ex-gedetineerden, drugsverslaafden en andere gemarginaliseerde groepen. “Een minderheid neemt uit patriottisme dienst, de meesten trekken het uniform aan om schulden, vervolging of gevangenisstraf te ontlopen,” zegt hij.
Een broedplaats van ziekten
Omdat rekruten hun ziekten verzwijgen om de lucratieve aanmeldbonus binnen te halen, verspreiden infecties zich razendsnel in de overvolle bunkers. “Veel voormalige drugsgebruikers vallen tijdens hun uitzending terug in hun verslaving,” aldus Rybakov. Binnen de frontlinies zouden zelfs drugshandelsnetwerken actief zijn, aangevuld met overmatig alcoholgebruik om trauma’s en PTSS-symptomen te onderdrukken.
Uit cijfers van het Russische ministerie van Defensie, geanalyseerd door onderzoeksplatform Verstka, blijkt dat het aantal geregistreerde hiv-gevallen eind 2023 twintig keer hoger lag dan vóór de
oorlog. Veel soldaten leverden bewust vervalste medische documenten in. Volgens Verstka liggen de echte cijfers waarschijnlijk nog eens 45 procent hoger.
Hiv en hepatitis nemen explosief toe
De gevolgen zijn zichtbaar in militaire ziekenhuizen, waar soldaten met hiv vaak samen behandeld worden met tuberculosepatiënten. Rybakov bevestigt dat de omstandigheden dramatisch zijn: “Gewonde soldaten worden aanvankelijk op bevuilde brancards binnengebracht en door een tekort aan basisbenodigdheden zoals verbandmiddelen is het personeel genoodzaakt oud materiaal te steriliseren en opnieuw te gebruiken. Bloedtransfusies zijn vaak nodig, maar veel donoren zijn zich niet bewust van hun hiv- of hepatitisstatus.”
Soldaten nemen hun ziekten bovendien mee naar huis tijdens verlof. “Militairen ondergaan geen medische onderzoeken in gevechtszones. De enige manier om te bepalen wie ziek is en wat hij heeft, is tijdens een rotatie naar het achterland. En zelfs dan gaan de meeste soldaten, zodra ze met verlof zijn, ofwel meteen aan de drank ofwel naar huis naar hun familie om daar te drinken,” zegt Rybakov. “In beide gevallen verspreiden ze hepatitis.”
Pro-kremlin-bloggers slaan alarm
Opmerkelijk is dat zelfs pro-Kremlinbloggers alarm slaan. Politiek commentator Anastasia Kashevarova schrijft dat zieke soldaten in aparte eenheden worden ingedeeld en zelfs rode of witte armbanden dragen die hun aandoening aanduiden. Ze waarschuwde dat hiv, hepatitis en tuberculose “al wijdverspreid zijn onder de soldaten, zich verspreiden in de frontgebieden en zich mogelijk nog verder in
Rusland kunnen verspreiden.”
Geen uitweg
In theorie kunnen chronisch zieke soldaten worden ontslagen, maar in de praktijk gebeurt dat alleen in zeer ernstige gevallen. Rybakov: “Chronisch zieke soldaten zouden moeten worden gedemobiliseerd en onder civiele medische zorg geplaatst, maar velen hebben hun rekruteringsbonussen al ontvangen. Dat maakt hun ontslag hoogst onwaarschijnlijk.”
De combinatie van corrupte werving, gebrekkige zorg en overvolle veldhospitalen is een tijdbom; niet alleen aan het front, maar ook voor de Russische samenleving.