De nieuwe premier van Japan, Sanae Takaichi, heeft opschudding veroorzaakt met een opmerking die haar land goed samenvat en tegelijk het grootste probleem blootlegt. Tijdens een parlementsvergadering zei ze dat ze “ongeveer twee uur per nacht slaapt, vier uur op een goede dag”.
“Het is waarschijnlijk slecht voor mijn huid”, voegde ze er met een glimlach aan toe, terwijl ze naar de wallen onder haar ogen wees.
De uitspraak kwam kort nadat bekend werd dat ze haar medewerkers om 3 uur ’s nachts had opgetrommeld voor een spoedvergadering ter voorbereiding van een budgetdebat. Takaichi, die zichzelf graag vergelijkt met haar politieke heldin Margaret Thatcher, zei bij haar aantreden al dat ze van plan was om “te werken, werken, werken, werken en werken”.
Maar waar Thatchers beruchte korte nachten inmiddels geschiedenis zijn, roept Takaichi’s arbeidsethos juist zorgen op. In een land waar het woord karoshi – dood door overwerk – geen metafoor is, maar een officiële doodsoorzaak, is het beeld van een premier die nauwelijks slaapt allesbehalve inspirerend.
Japan kampt al jaren met een cultuur van lange werkdagen, verplichte borrels na werktijd en lage geboortecijfers. Oververmoeide werknemers hebben simpelweg geen tijd of energie voor een gezinsleven.
Dat de premier kort na haar aantreden voorstelde om de grens op overuren te verruimen, maakt critici extra nerveus. Toch benadrukte Takaichi dat de gezondheid van werknemers “altijd voorop moet staan”. “Ideaal zou zijn als mensen werk, zorg en ontspanning beter kunnen combineren”, zei ze.
Politieke tegenstanders en partijgenoten maken zich intussen openlijk zorgen. Oud-minister Ken Saito noemde haar werkschema “zorgwekkend”, en oppositielid Katsuhito Nakajima raadde haar vriendelijk aan om wat meer te slapen, waarop de premier volgens Japanse media glimlachend knikte.
Ze is overigens niet de enige Japanner die te weinig rust krijgt. Volgens een studie rond World Sleep Day slapen Japanners gemiddeld 7 uur en 1 minuut per nacht, ruim een halfuur minder dan het wereldgemiddelde.
Toch blijft Takaichi’s tempo uitzonderlijk. Sinds haar benoeming in oktober bezocht ze al meerdere internationale toppen en raakte ze verwikkeld in een diplomatiek conflict met China. Dat levert haar vermoedelijk nog meer slapeloze nachten op.