Stem je links of rechts? Wat je politieke voorkeur zegt over je persoonlijkheid

Waarom stemt de een op GroenLinks-PvdA en de ander op de VVD of nog rechtser? Volgens psychologisch onderzoek heeft dat niet alleen met standpunten te maken, maar ook met persoonlijkheid. Je karakter beïnvloedt de manier waarop je naar de wereld kijkt.

Uit meerdere internationale studies blijkt dat mensen die zich politiek links plaatsen, gemiddeld hoger scoren op openheid voor ervaringen. Ze staan vaker open voor nieuwe ideeën, kunst, verandering en diversiteit. Aan de rechterkant van het spectrum scoren mensen gemiddeld iets hoger op consciëntieusheid: ze hechten meer aan orde, structuur en persoonlijke verantwoordelijkheid.

Een studie naar Duitsland en Nederland vond dat openheid een van de sterkste voorspellers is voor een linkse oriëntatie. Maar het gaat om gemiddelden: er bestaan natuurlijk creatieve VVD’ers en behoudende GroenLinksers.

Linkse stemmers geven vaker prioriteit aan gelijkheid, solidariteit en verandering. Rechtse mensen benadrukken eerder vrijheid, orde en behoud van bestaande structuren. Die waarden vloeien deels voort uit wat mensen zelf belangrijk vinden: zekerheid of vernieuwing, controle of flexibiliteit.

Interessant genoeg zijn er aan beide kanten ook mensen met autoritaire trekjes. Onderzoek van Emory University toonde dat zowel linkse als rechtse autoritaire types sterk hechten aan groepsloyaliteit en het afwijzen van afwijkende meningen, ze richten hun wantrouwen alleen op verschillende groepen.

Zelfs in de hersenen zijn er minieme verschillen te zien. Een grootschalige MRI-studie van de Universiteit van Amsterdam vond dat mensen met conservatievere standpunten gemiddeld een iets grotere amygdala hebben, het hersengebied dat betrokken is bij angst en dreiging. Progressieve denkers bleken juist iets meer activiteit in de voorste hersenschors te hebben, die met openheid en flexibiliteit wordt geassocieerd. De verschillen zijn klein, maar ze wijzen erop dat politieke voorkeur ook iets met aanleg te maken kan hebben.

Je persoonlijkheid bepaalt dus niet wat je stemt, maar beïnvloedt wel waarom bepaalde ideeën bij je passen. Of je morgen links of rechts stemt, zegt iets over hoe je naar verandering, nieuwe ervaringen, risico en verantwoordelijkheid kijkt.