Waarom werd ooit de hypotheekrente-aftrek bedacht?

Als je een huis koopt met geleend geld mag je de rente van die lening grotendeels aftrekken van je inkomen, zodat je minder belasting betaald. Dat is een Nederlandse uitvinding, die in deze vorm uniek is.

En niet goedkoop: jaarlijks loopt de schatkist 11 miljard mis. Of anders gezegd: jaarlijks sponsoren de huurders de mensen met een koopwoning voor 11 miljard.

De regeling is heel oud en was helemaal niet bedoeld om het huizenbezit te bevorderen. Wel om investeerders die huizen lieten bouwen te ontzien.

Veel (linkse) partijen willen van de aftrek af. Het doet namelijk niks om het echte probleem op te lossen: de woningnood.

De hypotheekrenteaftrek is in Nederland ingevoerd in 1893, toen de eerste inkomstenbelasting werd geïntroduceerd. De oorspronkelijke reden was niet primair om het eigenwoningbezit te stimuleren, maar om aan te sluiten bij een progressiever belastingstelsel. Een eigen woning werd gezien als een vorm van inkomen, omdat het de eigenaar huur scheelde (het zogenaamde huurwaardeforfait). De kosten die je maakte om dit inkomen te verwerven, zoals hypotheekrente, mochten worden afgetrokken van je belastbare inkomen.

Het idee dat de regeling er was om het eigenwoningbezit te stimuleren, werd pas later breed gedragen, vooral na de Tweede Wereldoorlog. In de praktijk werkte de maatregel gunstig uit voor huiseigenaren en werd het steeds meer gepresenteerd als instrument om woningbezit aantrekkelijk te maken, maar die stimulans was dus niet de oorspronkelijke reden voor invoering. Destijds was het ook bedoeld als compensatie voor huiseigenaren, omdat zij anders dubbel werden belast: over hun inkomen én over het voordeel van hun eigen woning.

Kort samengevat:

Bron afbeelding: Mr.Chadd