Zijn rijke mensen echt egoïstischer?

Een paar weken geleden haalde de Poolse zakenman Piotr Szczerek wereldwijd het nieuws toen hij tijdens de US Open een door een tennisster gesigneerde pet uit de handen van een kind griste. De verontwaardiging op sociale media was groot. Maar vreemd is zijn gedrag niet, zeggen wetenschappers. Onderzoek laat al jaren zien dat rijkdom samenhangt met minder empathie en meer egoïsme.

Zo blijkt uit studies dat mensen uit hogere sociale klassen vaker liegen, valsspelen en zelfs stelen. Bestuurders van dure auto’s zijn bijvoorbeeld minder geneigd om voor voetgangers te stoppen en hoe duurder de wagen, hoe kleiner die kans.

Psychologen verklaren dit deels door de zogenaamde Dark Triad-persoonlijkheden: mensen die trekken vertonen van narcisme, psychopathie en machiavellisme. Zulke personen hebben weinig empathie, zijn manipulatief en streven meedogenloos naar macht en status. Uit langdurig onderzoek blijkt dat ze vaker aan de top van bedrijven belanden en bovengemiddeld rijk zijn. Volgens sommige schattingen is het aantal psychopaten in bestuurskamers zelfs drie keer hoger dan in de samenleving als geheel.

Maar waarom trekken juist dit soort mensen naar geld en macht? Volgens de Britse psycholoog Steve Taylor, auteur van DisConnected, komt dat doordat ze zich innerlijk leeg en afgescheiden voelen van anderen. Ze ervaren een voortdurend gevoel van tekort en proberen dat te vullen met geld, status of invloed. Hun gebrek aan empathie maakt het bovendien makkelijker om anderen te gebruiken of pijn te doen zonder schuldgevoel. Het is een gevaarlijke combinatie die succes kan opleveren, maar ten koste gaat van anderen.

Toch kopen al die miljoenen geen geluk. Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman toonde al aan dat meer geld slechts tot een bepaald punt bijdraagt aan welzijn. Die grens ligt zo rond de 110.000 dollar per jaar. Daarna neemt geluk niet verder toe, hoe rijk iemand ook wordt. Sterker nog: mensen die geobsedeerd zijn door financiële doelen voelen zich vaak juist minder tevreden naarmate hun inkomen stijgt.

De conclusie? Rijkdom kan macht geven, maar geen rust. Wie écht geluk zoekt, doet er beter aan om empathie en verbondenheid te ontwikkelen. Onderzoek laat zien dat vriendelijkheid en altruïsme veel sterker samenhangen met welzijn dan geld ooit zal doen.

Bron: Psychology Today