Wie is ‘cool’ en waarom? Wetenschappers denken het te weten

Wat maakt iemand cool? Het is een vraag die filosofen, modejournalisten en middelbare scholieren al generaties lang bezighoudt. Nu denken psychologen het antwoord te hebben. Volgens een nieuw onderzoek zijn er zes eigenschappen die iemand cool maken: extravert, hedonistisch, krachtig, avontuurlijk, open en autonoom.

Podcastmaker Chris Black – zelf gecategoriseerd als cool – vindt de lijst “relatief accuraat”, maar mist het ongrijpbare. “Cool is juist dat wat je niet kunt vangen. Dat beetje je ne sais quoi.” Of zoals cultureel criticus Philippa Snow het zegt in The Guardian: “Cool is als charisma of porno – je weet het als je het ziet.”

Cool zijn heeft een lange geschiedenis. Het begon niet bij TikTok maar bij jazzmuzikant Lester Young in de jaren 40. Hij weigerde te glimlachen op het podium en droeg zonnebrillen binnen. Zijn houding was kalm, onaangedaan en daarmee radicaal. Hij was de eerste die “that’s cool” zei. Zijn fans herhaalden het. De rest is geschiedenis.

Toch gaat cool zijn niet (alleen) over uiterlijk. Volgens hoogleraar Joel Dinerstein, die al 25 jaar lesgeeft over de geschiedenis van cool, draait het om rebellie, charisma en – belangrijk – zelfautorisatie. Oftewel: je bepaalt zélf wie je bent, niet de massa.

Rihanna, zeggen velen. Omdat ze schaamteloos doet waar ze zin in heeft, inclusief tien jaar géén album uitbrengen. Lenny Kravitz? Zeker. Hans Zimmer? Verrassend genoeg: ook cool, aldus studenten van Dinerstein. En Charli XCX? Die riep het gewoon vanaf het podium: “You’re cool as fuck. But not as cool as me, bitch!”

Overigens vinden jongeren het woord “cool” zelf al niet echt cool meer. Het is “sick” of “lowkey” wat de klok slaat. En sommige dingen zijn sowieso af. Zoals: je slaapscore bespreken, met een Birkin-bag lopen of cowboylaarzen dragen zonder ironie. Oh, en LinkedIn? Allesbehalve cool.

Wat dan weer wél cool is volgens de kenners? Lid zijn van de bibliotheek. Kleurrijke tandenborstels. In een restaurant kunnen praten zonder te schreeuwen. Een goed gesprek. En ouder worden zonder daar ingewikkeld over te doen.

Cool zijn is geen kwestie van jeugdigheid, dure spullen of perfecte playlists. Het is een houding. Weten wat je wil. Jezelf zijn. En dat met een zekere achteloosheid. Sprezzatura, noemden de Italianen dat al in 1528.

Bron: The Guardian