Bizarre dinosaurus ontdekt: nog nooit zo'n stekelig pantser gezien

Wetenschap
woensdag, 27 augustus 2025 om 19:38
Low-Res_Spicomellus afer
Het oudste lid van de ankylosauriërs dat ooit in het fossielenarchief is gevonden, blijkt ook meteen het stekeligste pantser te hebben van alle dino's. Spicomellus afer, die ruim 165 miljoen jaar geleden leefde, had niet alleen stekels op zijn lijf en staart, maar ook spectaculaire kransen van spikes rond zijn nek en heupen.
"Ik heb mijn hele loopbaan gewerkt aan gepantserde dinosauriërs, maar ik had nog nooit zoiets gezien”, vertelt paleontoloog Susannah Maidment van het Natural History Museum in Londen aan ScienceAlert. "Er waren zoveel vormen en maten spikes: sommige vergroeid tot samengestelde structuren, ribben met stekels erop, traanvormige platen en nog veel dingen die ik niet eens kon identificeren. En toen was er dat halsstuk met spikes van een meter lang. Op dat moment besefte ik dat we naar iets keken dat nog nooit eerder was gevonden.”
De eerste aanwijzing voor Spicomellus dook in 2021 op in Marokko: een enkele rib met een stekel eraan vast. In 2023 meldde een lokale boer dat hij bijzondere botten had gered van overstromingen. Toen onderzoekers het terrein mochten uitgraven, stuitten ze op een hele reeks fossielen die hun stoutste verwachtingen overtroffen.
Spikes op spikes
"Het was meteen duidelijk dat het heel bijzonder was. Ik kreeg echt kippenvel toen ik de fossielen zag”, zegt Richard Butler van de Universiteit van Birmingham, wiens studie in Nature verscheen. "Hoe meer we blootlegden, hoe vreemder het werd.”
Alle ribben die tot nu toe zijn gevonden, dragen drie tot vier forse stekels. De hals was omringd door een benige kraag met spikes tot wel een meter lang. "Geen enkel ander dier dat we kennen – levend of uitgestorven – is ooit gevonden met stekels op de ribben”, aldus Butler.
Sierlijk of verdedigend?
Normaal wordt aangenomen dat de bepantsering van ankylosauriërs vooral diende om zich te verdedigen tegen roofdieren. Maar bij Spicomellus lijkt het pantser eerder een showelement geweest te zijn. "Spicomellus had meterslange spikes vanuit een benige kraag. Dat is overdreven zwaar om mee te dragen en waarschijnlijk veel te veel om alleen als verdediging te dienen”, legt Maidment uit. "Dieren met structuren zonder duidelijke functie gebruiken die vaak als uiterlijk vertoon, zoals het gewei van een hert of de staart van een pauw. Misschien gebruikte Spicomellus zijn pantser om indruk te maken, te vechten of een partner te lokken.”
Waarom juist dit vroege lid van de groep zo extreem bepantserd was, is nog een raadsel. Mogelijk speelden omgeving en roofdieren een rol: latere ankylosauriërs zoals Borealopelta waren een stuk minder uitbundig. Het team wil de vindplaats in Marokko verder onderzoeken, maar houdt de exacte locatie geheim om fossielenhandel tegen te gaan.
"Ons team zal dit unieke ecosysteem in het Midden-Atlasgebergte verder verkennen,” zegt Maidment. "We hopen nog veel meer vreemde dinosauriërs te ontdekken en misschien zelfs een compleet skelet van Spicomellus. Het zou geweldig zijn om zijn schedel te vinden.”