Honden en katten gaan steeds meer op elkaar lijken. En dat is een probleem

Een Perzische kat en een mopshond: het lijkt een vreemde vergelijking. Toch blijken deze dieren, ondanks 50 miljoen jaar evolutieverschil, opvallend veel op elkaar te lijken. Nieuw onderzoek toont aan dat menselijke invloed via domesticatie ervoor zorgt dat katten en honden steeds vaker dezelfde uiterlijke kenmerken krijgen – met grote gevolgen voor hun gezondheid.

Evolutiebioloog Abby Grace Drake onderzocht met haar team meer dan 1.800 schedels van katten, honden en hun wilde verwanten. Ze ontdekten dat veel huisdierrassen, zoals Perzische katten en mopshonden, opvallende overeenkomsten in schedelvorm vertonen. Dit fenomeen heet convergente evolutie: wanneer niet-verwante soorten onder gelijke druk dezelfde kenmerken ontwikkelen.

Wat blijkt: door selectief fokken hebben mensen – bewust en onbewust – dieren met vergelijkbare kenmerken voortgebracht. Vooral de trend richting platte gezichten bij zowel katten als honden is opvallend. Terwijl wilde hondachtigen, zoals wolven en vossen, juist een lange snuit hebben, en wilde katachtigen zoals tijgers en leeuwen veel variatie tonen, zijn huisdieren tot uitersten gefokt.

Die extremen hebben een keerzijde. Dieren met extreem platte gezichten hebben vaak ademhalingsproblemen, neurologische aandoeningen en geboortecomplicaties. De Britse Animal Welfare Committee luidde in 2024 al de noodklok over deze praktijken en pleit voor strengere regels in de fokindustrie.

Waarom blijven mensen dan toch kiezen voor dit soort dieren? Dat heeft te maken met ons brein. Mensen reageren instinctief op baby-achtige kenmerken zoals grote ogen, een kleine neus en een rond hoofd. Deze zogenoemde ‘sociale triggers’ zorgen ervoor dat we willen zorgen – of het nu om een mensenbaby gaat of een kitten met een plat snuitje.

Dieren profiteren hier sociaal gezien van, maar hun lichamen lijden eronder. Door onze voorkeuren kunnen zelfs miljoenen jaren evolutie in enkele decennia overschreven worden.

De wetenschap laat zien: we spelen een machtige, maar gevaarlijke rol in hoe dieren eruitzien en hoe ze leven.

Bron: Science Alert