Slapen we echt slechter als het volle maan is?

Al eeuwenlang geloven mensen dat de maan invloed heeft op onze stemming, ons gedrag en zelfs onze geestelijke gezondheid. Het woord lunatic komt tenslotte niet voor niets van luna, het Latijnse woord voor maan. Maar wat zegt de wetenschap daar eigenlijk over?

Volgens moderne onderzoekers is de waarheid een stuk minder mystiek, maar wel meetbaar. De volle maan kan ons slaappatroon licht verstoren, al lijkt de invloed op je mentale gezondheid grotendeels een mythe.

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat mensen in de dagen vóór de volle maan gemiddeld zo’n twintig minuten minder slapen. Ze doen er langer over om in slaap te vallen en brengen minder tijd door in de diepe, herstellende slaapfasen. Ook gaan ze later naar bed. Het effect is het duidelijkst in gebieden zonder kunstlicht, zoals het platteland of tijdens kamperen.

De oorzaak is waarschijnlijk simpel: licht. Het felle maanlicht kan het natuurlijke slaapritme vertragen, de aanmaak van het slaaphormoon melatonine onderdrukken en het brein langer alert houden. Interessant is dat mannen en vrouwen hier mogelijk anders op reageren: mannen slapen minder tijdens de wassende maan, terwijl vrouwen rond de volle maan juist iets onrustiger slapen.

De eeuwenoude overtuiging dat de volle maan mensen “gek” maakt, houdt echter hardnekkig stand. Verhalen over meer agressie, psychoses of manische episodes duiken al sinds de oudheid op. En hoewel slaaptekort wel een bewezen trigger is voor psychische klachten, zoals angst, depressie en bipolaire stoornissen, blijkt een directe link met de maancyclus nauwelijks te bestaan.

Sommige kleinschalige studies zagen lichte schommelingen. Zo nam het gebruik van fixatiebanden in psychiatrische ziekenhuizen in India iets toe tijdens volle maan en ook in China werden minieme stijgingen in schizofrenie-opnames geregistreerd, maar wereldwijd zijn die verbanden niet consistent.

Psychologen verklaren het verschijnsel met iets dat illusory correlation heet: we onthouden toevallig drukke of onrustige nachten die samenvallen met een volle maan en vergeten de talloze keren dat er niets bijzonders gebeurde.

Toch leert de maan ons iets waardevols. Licht beïnvloedt onze slaap meer dan we denken, of dat nu van de maan komt, van straatlantaarns of van het scherm van je smartphone. Te veel licht ’s avonds verstoort onze biologische klok en verkort de slaap, wat weer onze stemming en concentratie beïnvloedt.

Bron: Science Alert