Wetenschappers ontdekken grote veranderingen in de hersenen tijdens je menstruatie

Dat de hormonen van de menstruatiecyclus invloed hebben op stemming en energie, weten de meeste vrouwen uit ervaring. Maar volgens nieuw onderzoek verandert de cyclus zelfs de structuur van je hersenen.

Neuro­wetenschappers Elizabeth Rizor en Viktoriya Babenko van de University of California, Santa Barbara volgden dertig vrouwen gedurende hun volledige cyclus. Met MRI-scans brachten ze in kaart hoe de hersenen veranderden op drie momenten: tijdens de menstruatie, rond de eisprong en in de luteale fase (na de eisprong).

Hun studie laat zien dat de hersenen meebewegen met hormonale schommelingen. Zowel de witte als de grijze stof – de gebieden die informatie verwerken en doorgeven – veranderen van volume. Zelfs de hoeveelheid hersenvocht bleek te variëren.

Rond de eisprong, wanneer estradiol en het luteïniserend hormoon (LH) pieken, vertoonde de witte stof veranderingen die wijzen op snellere informatieoverdracht. Het follikelstimulerend hormoon (FSH), dat de rijping van eicellen stimuleert, werd geassocieerd met dikkere grijze stof. En na de eisprong, wanneer progesteron stijgt, zagen de onderzoekers juist een toename van hersenweefsel en een afname van hersenvocht.

Met andere woorden: de hersenen veranderen letterlijk met de cyclus mee. “Dit is het eerste onderzoek dat hersenbrede veranderingen in zowel witte stof als hersenschorsdikte aantoont die samenvallen met hormonale ritmes”, schrijven de onderzoekers.

Tot nu toe is er vooral hersenonderzoek gedaan naar cognitieve functies, zoals concentratie en stemming. Structurele veranderingen waren nauwelijks onderzocht, opmerkelijk, gezien een vrouw tijdens haar leven zo’n 450 menstruaties doormaakt.

De bevindingen zijn niet alleen wetenschappelijk interessant, maar kunnen ook helpen om de hormonale invloed op de mentale gezondheid beter te begrijpen. Sommige vrouwen ervaren tijdens hun cyclus ernstige stemmingswisselingen, prikkelbaarheid of depressieve klachten. Door te begrijpen hoe hormonen het brein letterlijk vormgeven, kunnen artsen die klachten misschien beter behandelen.

De studie toont ook aan dat hormonale effecten niet beperkt blijven tot de bekende gebieden in de hersenen die met voortplanting te maken hebben, maar hersenenbreed plaatsvinden.

Een vervolgonderzoek, gepubliceerd in 2024, bevestigde dat elke fase van de cyclus een unieke invloed heeft op de hersenen als geheel en dat die veranderingen zelfs variëren met de leeftijd.

De onderzoekers benadrukken dat de functionele gevolgen nog onduidelijk zijn, maar hun boodschap is helder: “Om het menselijk zenuwstelsel echt te begrijpen, moeten we de relatie tussen hersenen en hormonen door de tijd heen beter bestuderen.”

Oftewel: het brein van een vrouw is geen statisch orgaan, maar een dynamisch systeem dat elke maand een subtiele metamorfose ondergaat.

Bron: Science Alert