Werken op kantoor is onnatuurlijk voor mensen (maar je kunt het beter maken)

Economie
donderdag, 15 mei 2025 om 15:16
anp 525155304
Voor het overgrote deel van onze geschiedenis werkten mensen alleen als het moest. Om honger te voorkomen, een dak boven het hoofd te hebben of het kampvuur brandend te houden. Daarna volgden uren van rust, spel en verhalen. Het idee van werk als dagvullende plicht was een onbekend concept voor onze voorouders.
Maar met de landbouw en later de industriële revolutie veranderde alles, schrijft een psycholoog bij Psychology Today. De akker en de fabriek brachten overvloed, maar ook sleur. Efficiëntie werd de nieuwe god. Werken werd niet alleen economisch belangrijk, maar ook moreel: wie werkt is waardevol, wie dat niet doet, valt buiten de groep. En zo veranderde de mens in een zelfgedomesticeerd wezen, dat braaf zijn badge scant, notulen maakt en jaardoelen afvinkt.
Maar de mens is geen mier, geen bij en zeker geen machine. We zijn geëvolueerd om effect te hebben, niet om te draaien in een rad. Dat verklaart waarom zoveel mensen zich leeg voelen in hun baan. Waarom ‘quiet quitting’ en ‘The Great Resignation’ geen grillen zijn, maar symptomen van iets fundamenteels: werk zoals we het nu doen, past niet bij wie we zijn.
Werk waar je brein blij van wordt
Toch is het niet werk zelf dat het probleem is. Sterker nog: als werk betekenisvol is, laat het brein dezelfde signalen van geluk zien als bij vrije tijd. Het draait om drie dingen: autonomie, verbondenheid en competentie.
Geef dus autonomie terug. Mensen willen regie. Kleine keuzes maken al verschil. Zelf je werktijd indelen, een focusdag zonder meetings, je eigen werkwijze kiezen, het maakt werk lichter en fijner.
Maak feedback tastbaar. In een groep jagers wist je meteen of je iets goeds had gedaan: je had eten geregeld. Nu moet je soms maanden wachten op een evaluatie. Laat het team meteen zien wat hun werk oplevert. Klantreacties, dashboards, kleine overwinningen, het brein smult ervan.
Vertel het grotere verhaal. Mensen hebben verhalen nodig. Waarom doe je dit werk eigenlijk? Zelfs schoonmakers voelen meer trots als ze horen dat patiënten sneller herstellen. Geen prestatie zonder perspectief.
We hebben ooit werk uitgevonden en dat betekent ook dat we het opnieuw kunnen uitvinden. Niet door harder te rennen, maar door beter te begrijpen waar we voor gemaakt zijn: betekenisvolle bijdragen, in verbondenheid met anderen. Dan wordt werk weer een vorm van leven, in plaats van een pauze daarvan.