Koffie zorgt er waarschijnlijk voor dat je langer leeft en eindelijk is duidelijk hoe dat kan

Een kop koffie om wakker te worden is voor velen een vast ritueel. Maar cafeïne is mogelijk meer dan alleen een boost voor je alertheid. Steeds meer onderzoeken suggereren dat het ook bijdraagt aan een gezonde veroudering. Een nieuwe studie werpt nu licht op de manier waarop cafeïne op celniveau werkt.

Wetenschappers van de Queen Mary University of London en het Francis Crick Institute onderzochten de effecten van cafeïne op gistcellen, die vaak worden gebruikt als model voor menselijke cellen. Ze ontdekten dat cafeïne cellen langer gezond houdt door ze beter te laten omgaan met schade en stress.

"Deze bevindingen helpen verklaren waarom cafeïne mogelijk goed is voor de gezondheid en levensverwachting," zegt biochemicus John-Patrick Alao. "En ze bieden interessante aanknopingspunten voor vervolgonderzoek naar manieren waarop we deze effecten via voeding, leefstijl of medicijnen kunnen stimuleren."

Cafeïne blijkt een belangrijke rol te spelen in het activeren van het AMPK-enzym. Dat enzym werkt als een soort brandstofmeter voor cellen: het komt in actie als de energievoorraad laag is, om de cel te helpen overleven en zichzelf te repareren. Eerder werd gedacht dat cafeïne rechtstreeks inwerkte op het zogeheten TOR-eiwit, dat celgroei regelt. Nu blijkt dat dat indirect verloopt via AMPK.

Volgens de onderzoekers beïnvloedt cafeïne de cellen op drie manieren: het remt hun groei, bevordert het herstel van DNA-schade en verbetert hun reactie op stress. Alles bij elkaar leidt dat tot cellen die langer gezond blijven. Toen de onderzoekers de kettingreactie die cafeïne in gang zet verstoorden, verdwenen ook de positieve effecten – een bevestiging van het mechanisme.

Interessant is dat het diabetesmedicijn metformine op een vergelijkbare manier werkt: ook dat activeert AMPK en wordt onderzocht als mogelijk middel om langer gezond te blijven. Cafeïne zou dus de basis kunnen vormen voor nieuwe medicijnen met een vergelijkbaar doel.

Toch zijn we er nog lang niet. De resultaten zijn gebaseerd op gistcellen, geen menselijke cellen. Maar het mechanisme is in veel levensvormen vergelijkbaar en dus veelbelovend.

Wat we wél zeker weten: steeds meer studies laten zien dat een matige hoeveelheid cafeïne positieve gezondheidseffecten heeft, van vetverbranding tot bescherming tegen hartziekten en dementie. 

Bron: Science Alert