Kerstmis in IJsland roept beelden op van sneeuw, ijs en snijdende kou. Maar dit jaar voelde kerstavond eerder als een lentedag. In het oosten van het land werd het bijna 20 graden, een temperatuur die normaal gesproken eerder past bij Zuid-Europa dan bij de rand van de poolcirkel.
In het plaatsje Seyðisfjörður tikte de thermometer op 24 december maar liefst 19,8 graden Celsius aan. Dat bevestigde het Icelandic Meteorological Office. Ter vergelijking: de gemiddelde decembertemperatuur in IJsland ligt normaal tussen de -1 en 4 graden.
Het was geen lokaal toeval. Ook in Bakkagerði, verderop in het oosten, werd 19,7 graden gemeten. Daarmee werd het vorige decemberrecord geëvenaard, dat dateert van 2019.
Tropische lucht boven het hoge noorden
Volgens meteoroloog Birgir Örn Höskuldsson waren de omstandigheden uitzonderlijk. Warme lucht van tropische oorsprong hing boven het eiland, vastgehouden door een krachtig hogedrukgebied. Dat systeem fungeerde als een deksel: koude lucht kreeg geen kans om binnen te dringen, terwijl warme, vochtige lucht werd aangevoerd vanuit het zuiden.
Dit soort situaties komt steeds vaker voor en dat is geen toeval. IJsland warmt op als gevolg van mondiale klimaatverandering, veroorzaakt door de verbranding van fossiele brandstoffen en de uitstoot van broeikasgassen. Wat ooit uitzonderlijk was, schuift langzaam op richting het ‘nieuwe normaal’.
Een jaar van extremen
De kersthitte staat niet op zichzelf. Al in mei werd IJsland getroffen door ongekende hittegolven. Op maar liefst 94 procent van de automatische meetstations werden warmterecords gebroken. Het absolute hoogtepunt: 26,6 graden bij Egilsstaðir Airport.
De gevolgen zijn zichtbaar. Voor het eerst werden dit jaar muggen aangetroffen in IJsland, tot voor kort, samen met Antarctica, een van de weinige plekken op aarde zonder deze insecten. Gletsjers trekken zich versneld terug, sommige storten zelfs deels in. En in de omliggende wateren duiken steeds vaker vissoorten op die thuishoren in warmere, zuidelijkere zeeën, zoals makreel.
Wetenschappers waarschuwen al langer dat het Arctisch gebied vier keer sneller opwarmt dan de rest van de planeet. IJsland, strategisch gelegen tussen oceaan en poolgebied, fungeert daarbij als een soort kanarie in de kolenmijn.
Bron: The Guardian
Loading