XI Jinping pakt de macht af van het westen. Het westen, wij, zijn op de terugweg.

We zijn er al eeuwen aan gewend dat 'wij' de lakens uitdelen. Eerst Europa en sinds de twintigste eeuw de VS.

Maar er is een nieuwe realiteit aan het ontstaan, nu president Xi Jinping meer dan 20 presidenten en premiers in China ontvangt. Minstens deze week was Azië onder leiding van de Chinezen de baas. Trump heeft in een paar maanden de status quo van eeuwen beëindigd. Het zou toch gebeuren op een dag: de dominantie van het westen loopt op zijn einde. Maar Trump gaf het proces vaart. Ook oude westerse bondgenoten als India en Turkeije rekenen niet meer zonder meer op de VS. En dus kan de VS niet meer op hen rekenen.

De formele reden voor deze bijeenkomst is een top van de Shanghai Co-operation Organisation (SCO) in Tianjin, gevolgd door de herdenking van de 80e verjaardag van het einde van de Tweede Wereldoorlog, met onder meer een militaire parade op het Tiananmenplein op 3 september.

Voor Xi heeft de bijeenkomst een grotere betekenis. Het toont volgens hem aan dat China een wereldleider is geworden en een bron van stabiliteit en welvaart. De bron van onzekerheid is volgens hem vandaag de dag Amerika, dat handelsoorlogen met bijna iedereen ontketent en zijn eigen netwerk van militaire allianties en veiligheidspartnerschappen ondermijnt.

De gastenlijst van Xi is indrukwekkend, schrijft The Economist Het is een van de grootste bijeenkomsten van autocratische en niet-westerse regimes sinds mensenheugenis, met Vladimir Poetin van Rusland, Masoud Pezeshkian van Iran en Alexander Loekasjenko van Wit-Rusland. Kim Jong-un van Noord-Korea reisde per gepantserde trein, tijdens zijn eerste bezoek aan China sinds 2019.

Nog opvallender is de aanwezigheid van leiders van landen die de afgelopen decennia meer naar het Westen zijn opgeschoven, waaronder Turkije, Egypte en Vietnam. Het meest opvallend is Narendra Modi, die aangeeft dat India zich van Amerika naar China heeft verschoven. Dat volgt op de rampzalige dubbele fout van Donald Trump, die India apart behandelde met torenhoge tarieven en zijn vijand, Pakistan, omarmde na een conflict in mei.

De bewering van Xi dat hij een wereldwijde coalitie van Amerika-sceptische mogendheden leidt, is niet zo fantastisch als je zou denken. Wat de handel betreft, waar alle landen voorspelbaarheid willen, klinkt de opschepperij van China dat het een anker van stabiliteit is nu waar – althans in relatieve termen. Het land is al de grootste handelspartner voor goederen van de meeste bezoekers van deze week, samen met nog eens zo'n 100 andere staten over de hele wereld. Nu de regering-Trump een voortdurende economische oorlog voert tegen haar handelspartners, lijken de zonden van China op het gebied van mercantilisme en staatskapitalisme in vergelijking daarmee gering.

Op militair gebied is de eenheid minder indrukwekkend. Slechts een kleine groep landen, voornamelijk autocratische, zal de parade op het Tiananmenplein in Peking bijwonen. India zal er niet bij zijn en verzet zich tegen de militaire opbouw van China na schermutselingen aan hun grens in de Himalaya.

Maar hoeveel hobbels de anti-westerse coalitie de komende jaren ook zal ontmoeten de richting is duidelijk. Het westen, wij, zijn op de terugweg.