Veelbelovend PVV-programma blijkt extreem duur: Wat betekent dit voor de economie?

Kernbeeld

• Het PVV‑programma vergroot het overheidstekort in 2030 met circa 25 miljard euro (ongeveer 1,8% bbp), vooral door hogere uitgaven en belastingverlagingen. Structureel loopt het tekort verder op, mede door blijvende lasten zoals een lagere AOW‑leeftijd. Zonder inverdieneffecten komt het cumulatieve negatieve saldo uit op circa 61 miljard euro na 2030.
• Macro-economisch werkt het programma op korte termijn groei‑verhogend en werkloosheid‑verlagend, maar ook inflatie‑opdrijvend. De verlaging van de AOW‑leeftijd verkleint het arbeidsaanbod en vergroot de loondruk, wat de prijsstijgingen versterkt.

• Extra uitgaven (+16 mrd in 2030): vooral defensie, zorg en AOW. Defensie-uitgaven fors omhoog; richting 2,8% bbp in 2030 (t.o.v. 2,1% in het basispad), geraamd op +9,1 mrd euro.Zorg: afschaffing eigen risico (+3,0 mrd) en mondzorg in het basispakket (+2,4 mrd) – verschuiving van private naar collectieve uitgaven.AOW‑leeftijd terug naar 65 jaar: netto +6,5 mrd.Veiligheid: 10.000 extra agenten (+1,5 mrd).Klimaatfondsmiddelen grotendeels schrappen (uitgezonderd kernenergie) en beëindiging SDE/klimaatsubsidies leveren ombuigingen op, maar beperkt t.o.v. de intensiveringen.Afschaffing NPO: ombuiging van circa 0,7 mrd.Ontwikkelingshulp beëindigen: ombuiging van circa 4,1 mrd (met uitzonderingen).
• Lastenmaatregelen (−9 mrd in 2030): per saldo belastingverlaging. Nultarief btw op boodschappen: −7,6 mrd. ESB wijst op juridische risico’s (neutraliteitsbeginsel) en forse uitvoeringscomplexiteit voor de Belastingdienst.Btw op gas/elektra van 21% naar 9%: −2,2 mrd.30%-regeling voor expats afschaffen: +0,9 mrd (lastenverzwaring).Vpb‑vrijstelling voor woningcorporaties i.v.m. 10% lagere sociale huren: −1,4 mrd.Gemeentelijke planbatenheffing: taakstellend +0,3 mrd; juridische houdbaarheid onzeker.Btw op kunst/cultuur omhoog van 9% naar 21%: +1,0 mrd.CO2‑heffing schrappen: −0,2 mrd; vliegbelasting niet verder verhogen: −0,2 mrd.

• Expansief begrotingsbeleid stimuleert in de komende kabinetsperiode het bbp en verlaagt de werkloosheid, maar stuwt de inflatie op, ondanks btw‑verlagingen. De lagere AOW‑leeftijd verkleint het arbeidsaanbod, vergroot krapte en loondruk, wat prijzen verder opjaagt.
• Koopkracht neemt toe, met relatief iets meer voordeel voor lagere inkomens, vooral door btw‑maatregelen.

• Diverse PVV‑voorstellen zijn niet meegenomen wegens onvoldoende uitwerking, juridische onhaalbaarheid of gebrek aan beslisbevoegdheid. Voorbeelden: bonus voor mantelzorgers en zorgverleners, minder rijksambtenaren, snijden in fiscale regelingen bedrijven, asielstop (juridisch twijfelachtig), minder EU‑afdracht (geen zelfstandige beslisbevoegdheid)
• Sommige maatregelen hebben in 2030 beperkt budgettair effect (<200 mln) en zijn daarom buiten beschouwing gelaten (bijv. extra Vreemdelingenpolitie, dierenpolitie, schoolzwemmen).

• Btw op boodschappen: mogelijke strijd met het fiscale neutraliteitsbeginsel; complexe afbakening van productgroepen en handhaving; kans op grote uitvoeringslasten.
• Klimaatfonds schrappen zonder alternatieve instrumenten kan doelbereik ondermijnen en juridische/financiële risico’s voor de Staat opleveren.

• Het PVV‑programma verschuift duidelijke prioriteiten: meer geld naar defensie, zorg en AOW; lastenverlichting via btw (boodschappen, energie) en andere fiscale ingrepen; aanzienlijke bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking, klimaatbeleid en publieke omroep.
• Korte‑termijneffecten: hogere groei en lagere werkloosheid; keerzijde is hogere inflatie en een fors groter tekort, dat structureel oploopt, zeker door permanente lastenposten als de lagere AOW‑leeftijd.

Lees ook

Fleur Agema en Martin Bosma gaan nu de PVV en Wilders al te lijf (en dan moeten de verkiezingen nog komen)

Bij het afscheid van de PVV als serieuze partij. Voorstander van strenge straffen, maar erg vaak zelf crimineel. Van brievenbuspissen tot plagiaat, illegaal wapenbezit en een demonstrant aanrijden: de PVV is altijd goed bezig

Het schiet niet erg op met de islamisering van Nederland

PVV onder vuur in de Kamer: 'nul ideeën en echte oplossingen' voor problemen zorg en veiligheid