Als je schreeuwt in een ruzie, is er méér aan de hand

Veel mensen geloven dat ze schreeuwen in een ruzie om eindelijk eens gehoord te worden, maar psychologen zien iets anders: schreeuwen is vaak een signaal van onmacht, angst of oud zeer dat mee komt de kamer binnenwandelen. Wie zich niet gezien of serieus genomen voelt, schakelt onbewust over op volume als laatste redmiddel om controle te herwinnen.

Neurowetenschappelijk onderzoek laat zien dat geschreeuw het stresssysteem direct activeert: de amygdala schiet “in alarmstand”, stresshormonen stijgen en het lichaam gaat in vecht‑of‑vluchtmodus. Dat verklaart waarom partners in een verhitte discussie steeds minder naar elkaar luisteren en steeds meer op elkaar reageren alsof de ander een vijand is. Bij mensen met eerdere traumatische ervaringen kan een geschreeuwde ruzie zelfs oude angst opnieuw triggeren. Dan gaat het al lang niet meer over de vaatwasser, maar over diepe gevoelens van onveiligheid.

Relatieonderzoeker John Gottman, bekend om zijn werk over echtscheiding, zag in zijn lab dat niet het onderwerp van de ruzie, maar de manier van communiceren relaties breekt. Patronen van kritiek, minachting en emotionele “overstroming” – waarin schreeuwen vaak een rol speelt – voorspellen met grote nauwkeurigheid of een koppel uit elkaar gaat. In die zin is schreeuwen geen karaktertrekje, maar een alarmsignaal dat er onder de oppervlakte iets mis is met vertrouwen, emotionele regulatie of oude pijn. Wie dat patroon wil doorbreken, moet dus niet alleen het volume omlaag draaien, maar vooral de onderliggende angst of behoefte leren benoemen.