Praten tegen jezelf? Dan werkt je brein waarschijnlijk juist beter

Mensen die in de supermarkt zachtjes de boodschappenlijst mompelen of op straat een halve vergadering met zichzelf voeren, worden nog vaak wat meewarig aangekeken. Toch laten recente psychologische en neurologische studies zien dat dit ogenschijnlijk gekke gedrag juist wijst op een efficiënt werkend brein. Je moet blij zijn als je in jezelf praat. 

Psychologen spreken van ‘private speech’: hoorbare taal die niet tot anderen gericht is, maar bedoeld om jezelf te sturen. In een experiment met jonge volwassenen bleek dat deelnemers beter scoorden op een visueel-geheugentaak op de momenten dat ze meer tegen zichzelf praatten dan wanneer ze stil moesten blijven. “Private speech improves cognitive performance in young adults”, concluderen de onderzoekers. Schaam je er dus niet voor. In tegendeel, het maakt je sterker.

Waarom werkt dat zo goed? Door gedachten hardop uit te spreken, dwing je jezelf om vaag gevoel om te zetten in concrete woorden. Dat helpt bij plannen, prioriteren en het onderdrukken van impulsieve reacties – precies de functies die onder “executieve functies” vallen, het controlecentrum van je brein. Wie al pratend een probleem doorloopt, zet als het ware een extra innerlijke coach aan het werk.

Ook voor emoties lijkt die innerlijke coach verrassend nuttig. Een fMRI-studie liet zien dat zelfspraak in de eigen stem specifieke hersengebieden activeert die betrokken zijn bij emotieregulatie, vooral wanneer mensen zichzelf bemoedigende of relativerende zinnen voorhouden. Zelfaffirmatie – tegen jezelf zeggen wat je goed doet of al hebt doorstaan – riep duidelijk positievere gevoelens op dan neutrale gedachten.​

Misschien is de vraag dus niet meer: “Waarom praat die persoon in hemelsnaam tegen zichzelf?”, maar eerder: “Waarom doen we het niet allemaal wat vaker bewust?” Want wie hardop denkt, blijkt niet vreemd, maar gebruikt een simpele, gratis techniek om scherper, gerichter en emotioneel stabieler door de dag te komen.