Femicide voorkomen: wat kan echt helpen?

relaties
dinsdag, 22 juli 2025 om 6:11
femicide-in-europe-is-a-widespread-issue_62ccb81c38520
Wat is femicide en waarom schrikken de cijfers?
Femicide is het opzettelijk doden van een vrouw omdat ze vrouw is. In Nederland vallen jaarlijks zo’n veertig slachtoffers, meestal door (ex-)partners. De schokkende gebeurtenissen in steden als Gouda en Vlijmen, waarbij vrouwen door hun ex werden vermoord, laten zien dat het iedereen kan raken: families, kinderen, buurten.
Waarom grijpt de overheid vaak te laat in?
  • Er is wettelijk nog geen ruimte om patroonmatig dreigend gedrag, zoals langdurige manipulatie, psychisch geweld of herhaaldelijk bedreigen, strafbaar te stellen als ‘risicofactor’ voor femicide.
  • Dat betekent dat politie en justitie meestal pas kunnen ingrijpen als het al bijna te laat is: na geweld of een duidelijke strafbare dreiging.
  • Rechters kijken vaak alleen naar losse incidenten, terwijl gevaarlijk gedrag in relaties vaak bestaat uit een zorgelijk patroon van meerdere kleine incidenten.
Scherm­afbeelding 2025-07-21 om 19.10.40
Wat werkt wel? Inspiratie uit het buitenland
Schotland geldt als voorbeeldland. Daar mogen politie en rechters sneller ingrijpen bij risicovolle signalen – denk aan dreigen, stalken, financiële afhankelijkheid, mishandeling en herhaalde intimidatie. Dit is vastgelegd in wetten die niet alleen fysiek geweld, maar ook psychisch geweld en dreiging erkennen.
Wat kan Nederland doen om femicide te voorkomen?
  • Maak het wettelijk mogelijk om patroonmatig risicogedrag strafbaar te stellen – denk aan dreigen, stalking, financiële en emotionele isolatie.
  • Geef politie en OM meer mogelijkheden om preventief op te treden bij zorgwekkend gedrag, nog vóórdat fysiek geweld escaleert.
  • Investeer in training voor politie, justitie en hulpverleners om risicofactoren sneller te herkennen.
  • Verzamel en deel informatie over risicogedrag: laat slachtoffers en getuigen makkelijker bewijs verzamelen, zoals WhatsApp-chats, camerabeelden en geluidsopnames.
  • Zet het ‘grotere plaatje’ centraal: laat rechters niet alleen naar incidenten kijken, maar naar het hele patroon van mishandeling of bedreiging.
Hulp voor slachtoffers en omgeving
  • Durf signalen te melden – bij Veilig Thuis of bij acute dreiging direct via 112.
  • Praat erover, maak het onderwerp niet langer taboe.
  • Houd logboeken en verzamel zoveel mogelijk bewijs van dreigend gedrag: dat maakt optreden makkelijker.