Er zijn wereldwijd (en ook in Nederland) steeds minder moorden

Poltici willen graag dat je denkt dat het steeds gevaarlijker wordt op straat en dat je hen nodig hebt (en zwaardere straffen) om daar iets aan te doen. Dat is in Nederland niet waar (zie tabel) en dat is in heel veel landen niet waar. Er wordt (buiten gewapende conflicten om) minder gemoord op de wereld.

De kans om wereldwijd door een moord om het leven te komen is de afgelopen decennia gedaald, ook al geloven veel mensen dat de wereld juist gewelddadiger wordt. Achter het sombere dagelijkse nieuws schuilt een langzaam maar duidelijk patroon van minder dodelijk geweld per hoofd van de bevolking.​

Volgens de VN daalde het geschatte wereldwijde moordcijfer van 6,9 per 100.000 inwoners rond 2000 naar 5,8 in 2021. Nieuwe datasets van de Wereldbank laten zien dat dat cijfer rond 5,2 per 100.000 ligt in 2023, een daling van bijna een kwart sinds het jaar 2000. Vox rekent voor dat zo ongeveer 1,5 miljoen mensen níét zijn vermoord doordat het moordrisico is gedaald – een denkbeeldige miljoenenstad die anders niet meer had bestaan.​

De lijn in onderstaande grafiek maakt die ontwikkeling in vogelvlucht zichtbaar: het geschatte wereldwijde moordcijfer per 100.000 inwoners zakt sinds 1990 gestaag. Er zijn regionale uitschieters en tijdelijke pieken – zoals delen van Latijns-Amerika – maar gemiddeld genomen wordt de wereld minder dodelijk gewelddadig.​

Wereldwijde moordcijfers zijn sinds 1990 langzaam gedaald

Psycholoog Steven Pinker wijst erop dat “dalende geweldscijfers vrijwel onzichtbaar zijn voor de journalistiek”, omdat nieuws vooral incidenten toont, niet de langzame trends. Studie na studie laat bovendien zien dat ons geheugen oververtegenwoordigd is met spectaculaire misdrijven, waardoor het lijkt alsof geweld overal toeneemt. Dat geldt ook voor Europa, waar het moordcijfer sinds de jaren negentig scherp is gedaald, terwijl de angst voor geweld juist vaak hoog blijft.​

Onderzoekers noemen grofweg drie krachten achter de daling: sterkere rechtssystemen, gerichtere politie‑aanpak én demografie. De wereldbevolking vergrijst en de groep jonge mannen – statistisch de grootste risicogroep voor dader én slachtoffer – groeit relatief minder hard. De VN verwachten dat het wereldwijde moordcijfer bij ongewijzigd beleid verder daalt naar circa 4,7 per 100.000 in 2030, al blijft het absolute aantal doden hoog door bevolkingsgroei.​

Wie voorbij de krantenkoppen kijkt, ziet dus een wereld die nog altijd gevaarlijk is – maar minder vaak dodelijk dan een generatie geleden.​