Op de oververhitte woningmarkt vissen starters nog steeds vaak achter het net. Niet alleen door stijgende huizenprijzen en strenge financieringseisen, maar ook doordat een opvallende groep hen overbiedt: recent gescheiden woningkopers. Dankzij de overwaarde van hun vorige woning hebben zij vaak een flinke financiële voorsprong.
Een scheiding is emotioneel zwaar en zorgt voor allerlei praktische veranderingen. De ene partner zal de ander uit moeten kopen of de echtelijke woning zal in de verkoop moeten. Dit zorgt er wel voor dat veel ex-partners met een dikke stapel overwaarde in de achterzak de
huizenmarkt kunnen bestormen.
Overwaarde
“Een scheidende woningeigenaar heeft vaak een groot voordeel: de overwaarde uit het vorige huis”, zegt Oscar Noorlag van financiële adviesketen Van Bruggen tegen De Telegraaf. “Omdat huizen de laatste jaren veel duurder zijn geworden, kunnen zij vaak meer bieden dan starters. Daardoor vinden zij meestal sneller een nieuw huis.”
Noorlag legt uit hoe dat in de praktijk werkt. Stel: een stel verkoopt hun huis voor 600.000 euro, terwijl er nog 360.000 euro
hypotheek op rust. Dat levert een overwaarde op van 240.000 euro, oftewel 120.000 euro per persoon. “Naast de hypotheek die je dan op jouw inkomen kunt krijgen, heb je dus 120.000 euro extra om een nieuw huis te kopen. Dat is vaak veel meer dan wat een starter aan spaargeld meebrengt”, aldus de hypotheekexpert.
Scheidingen nemen weer toe
Deze trend komt op een moment dat het aantal scheidingen weer toeneemt. Volgens cijfers van het CBS was er tussen 2014 en 2022 juist sprake van een daling, maar sinds 2023 is het aantal relatiebreuken weer toegenomen. Tegelijkertijd zijn koopwoningen opnieuw flink duurder geworden: in het afgelopen jaar steeg de gemiddelde woningprijs met 9,7 procent tot bijna 472.000 euro.
Voor starters zonder eigen huis – en dus zonder overwaarde – betekent dit dat het steeds moeilijker wordt om de markt te betreden, tenzij ze kunnen rekenen op een bovengemiddeld inkomen of royale financiële steun van bijvoorbeeld hun ouders.
Uitkopen is prijzig
Toch is het niet voor elke gescheiden partner rozengeur en maneschijn. Wie na een relatiebreuk in de gezamenlijke woning wil blijven, moet vaak diep in de buidel tasten. “Je betaalt dan niet alleen de huidige hypotheek, maar ook een lening om je ex uit te kopen”, legt Noorlag uit. “Die extra lening kan flink oplopen als er veel overwaarde is. En waar je nu nog profiteert van een lage rente, betaal je over het nieuwe deel de dikwijls hogere rente van nu.”
Ook moet de hypotheekverstrekker akkoord gaan met een verhoogde lening én dat één van de partners niet langer aansprakelijk is voor de hypotheekschuld. Toch zijn geldverstrekkers volgens Noorlag in zulke situaties vaak meewerkend. “Veel hypotheekaanbieders begrijpen gelukkig dat het belangrijk is dat een vader of moeder na een scheiding in het huis kan blijven wonen, zeker als er ook kinderen zijn. Daarom gelden soms wat soepelere regels dan bij een gewone hypotheek.”
De rente verdelen
Ex-partners kunnen er ook voor kiezen om hun huis te verkopen en allebei opnieuw te beginnen. Daarbij stuiten ze vaak op een ander gevoelig punt: wie mag de voordelige rente van de oude hypotheek meenemen naar een nieuwe woning?
“In de meeste gevallen mag slechts één van de twee ex-partners de lage rente meenemen”, maakt Noorlag duidelijk. “Daarom raad ik aan er samen heldere afspraken over te maken. Wie neemt de lage rente mee? En wat krijgt de ander daarvoor terug?”
Met andere woorden: bij scheiden komt meer kijken dan alleen emotionele verwerking. Ook de financiële afwikkeling en nieuwe woonplannen spelen een grote rol. En intussen blijft de starter machteloos toekijken, met een spaarrekening die niet kan opboksen tegen een ton of meer overwaarde.