Propjes naar het hoofd: op Nederlandse scholen is 'orde houden' een groter probleem dan elders. (+5 tips)

maandag, 01 september 2025 om 6:30

bijgewerkt om maandag, 01 september 2025 om 6:46

Vanaf vandaag gaan weer tienduizenden moedige leraren proberen les te geven, terwijl (sommige) van de leerlingen dat juist proberen te verhinderen. 'Orde houden' is in Nederlandse schoolklassen lastiger is dan in veel andere landen. Internationale onderzoeken tonen aan dat Nederland tot de slechtst scorende landen behoort als het gaat om orde en rust in de klas. Er is vaker sprake van drukte, leerlingen die de leraar uitdagen, praten tijdens de uitleg, en zelfs gooien met spullen. Dit probleem wordt door veel docenten herkend, en ordeproblemen vormen een structurele uitdaging binnen het Nederlandse onderwijs vergeleken met andere landen, schrijft Trouw.

Maar er is iets aan te doen. Het lukt - met dezelfde klas - de ene leraar een stuk beter dan de andere leraar. En dat is niet alleen een kwestie van talent of uitstraling. Er zijn ook trucs. 5 tips:

Volgens het OECD-rapport uit 2016 is “de motivatie om te leren bij 14-jarigen in weinig landen zo laag als in Nederland”, wat vaak samenhangt met minder gestructureerde en ordelijke klasomgevingen.

Stel een paar duidelijke regels op en handhaaf deze consequent Wees helder over wat je verwacht, formuleer specifieke en meetbare gedragsregels, en wees consequent in de toepassing ervan. Zo weten leerlingen precies waar ze aan toe zijn en voorkom je verwarring of gemarchandeer.
Zorg voor structuur en routines in je lessen Een vaste lesopbouw, duidelijke wisselmomenten en heldere opdrachten helpen leerlingen om rustig te blijven en te weten wat er van hen wordt verwacht. Dit voorkomt onrust, vooral tijdens overgangen tussen activiteiten.
Bouw een positieve relatie op met je leerlingen Toon persoonlijke interesse, begroet leerlingen bij binnenkomst en werk aan een vertrouwensband. Leerlingen gedragen zich beter als ze zich gezien en gewaardeerd voelen door hun docent.
Blijf altijd professioneel, vriendelijk en rustig, ook bij ordeverstoringen Raak niet geïrriteerd, boos of sarcastisch bij ordeproblemen. Geef neutraal en respectvol aan wat er verwacht wordt, stel grenzen en reageer op storend gedrag met korte, gerichte correcties.
Voorkom en grijp snel in bij kleine ordeproblemen Wacht niet tot een probleem groot is, maar corrigeer gedragsuitingen direct en kort. Bespreek niet met de hele klas wat slechts door enkelen is veroorzaakt en voorkom zo grotere escalaties.trouw+1

Met deze tips vergroot je niet alleen de rust en het leerplezier in de klas, maar krijg je ook zelf meer grip op situaties.