De evolutie van de hardloop schoen: van gympies naar chipsschoenen die meedenken

Nu sneakers steeds hoger worden, geven experts aan de Wall Street Journal hun mening over de schoenen van de toekomst en wat deze betekenen voor jouw hardloopgezondheid.

Sneakers zijn veranderd. Van het minimalisme van tien jaar geleden, waarbij je bijna op blote voeten liep, naar torenhoge platforms die zijn ontworpen om hardlopers zowel snelheid als comfort te bieden.

Maar schoenenfabrikanten zijn nog niet klaar.

De nieuwste innovaties omvatten slimme schoenen die informatie registreren over de loopstijl en paslengte van een hardloper – details die op een dag kunnen worden gebruikt om schoenen te personaliseren en blessures te voorkomen.

Rond 2009 vond er een ingrijpende verandering plaats in de basisontwerpen van hardloopschoenen, toen Christopher McDougalls boek “Born to Run” het idee populair maakte om op blote voeten of in teenschoenen te hardlopen, op een manier die vergelijkbaar is met die van oude jager-verzamelaars. De dunste profielen gaven hardlopers directe feedback van de grond naar de voet en de mogelijkheid om de spieren in hun voeten te versterken.

Maar veel hardlopers die overstapten op minimalistische schoenen kregen last van hielpijn (plantaire fasciitis), achillespeesontsteking en stressfracturen

In het daaropvolgende decennium begonnen podologen hun patiënten te verwijzen naar sneakers van het bedrijf Hoka met extreem dikke, gedempte tussenzolen.

De hoge stackhoogte – de hoeveelheid materiaal tussen je voet en de grond – van deze schoenen beloofde maximaal comfort en maximale prestaties.

De tussenzool van elke hardloopschoen comprimeert bij het neerkomen, slaat tijdelijk energie op en stuwt hardlopers vooruit wanneer de tussenzool uitzet.

“Het idee was om te kijken hoe je zo snel en soepel mogelijk een berg af kon rennen”, aldus Colin Ingram, vicepresident Global Product bij Hoka.

Volgens Geoff Burns, fysioloog bij het Amerikaanse Olympisch en Paralympisch Comité, zou de Hoka-rage net als de minimalistische schoenenrage voorbij zijn geweest als de opkomst van het merk niet had samengevallen met het ontstaan van wat de industrie de “superschoen” noemt: een sneaker met een hoge stack die dik schuim combineert met koolstofvezelplaten om meer energie terug te geven aan de hardloper.

Nike's superschoen maakte zijn debuut op het wereldtoneel in 2016 tijdens de Olympische Spelen in Rio. Gebogen platen van koolstofvezel schudden hardlopers van hun hielen naar hun tenen. De platen waren ingekapseld in stevige schuimkussens om ervoor te zorgen dat atleten minder energie per voetstap verloren dan bij bestaande opties. Dankzij het ontwerp konden dragers sneller rennen met dezelfde inspanning, waardoor ze minuten van hun marathontijden afhaalden.

Ondanks de verbeterde prestaties hebben dergelijke schoenen ook nadelen.

“Er moeten consequenties zijn als we in feite het lichaam bedriegen door het te beletten wat het van nature hoort te doen, en het efficiënter maken”, aldus Kyle Barnes, universitair hoofddocent bewegingswetenschappen.

Schoenenfabrikanten zoals Brooks, Hoka en Nike zijn bezig met het verfijnen van de samenstelling, dikte en vorm van het schuim in hun schoenen om de prestaties en het comfort te maximaliseren.

Bij lagere schoenen wordt meer werk verricht door de voet en de enkel, waardoor deze gebieden meer worden belast. Hogere schoenen absorberen meer van de impact, maar de krachten worden overgebracht naar de knieën en heupen.

Het nadeel van een schoen met een hogere stackhoogte is dat deze ook minder stabiel is, aldus Robin Queen, hoogleraar biomedische technologie aan Virginia Tech.

Die afweging leidt misschien tot een comfortabelere schoen, maar ook tot een riskanter hardloopervaring.

Een schoen, zelfs een supergoede, kan niet noodzakelijkerwijs blessures voorkomen die jaarlijks de helft van de regelmatige hardlopers treft.

Trainingsschema's, persoonlijke gezondheid en fysiologie spelen allemaal een rol bij blessures aan de knie, voet en onderbeen, ongeacht wat je aan je voeten hebt, aldus podologen en medische professionals.

Hightechoplossingen zijn onder meer sneakers van Avelo, een in Miami gevestigd bedrijf dat in 2023 is opgericht.

De conceptschoen van Avelo heeft een sensor tussen de schuimlagen die gegevens naar een app op de telefoon van de gebruiker stuurt.

Sensoren in de inlegzolen van de hoogwaardige schoenen van het bedrijf maken verbinding met een Bluetooth-app om informatie te monitoren, zoals tempo, paslengte, hoeveel de voet van een hardloper naar binnen of buiten draait en welk deel – de voorkant, het midden of de achterkant – de grond raakt.

Een “impactscore” geeft weer hoeveel kracht en belasting er op het lichaam is uitgeoefend. Een “veerkrachtscore” kan helpen bepalen wanneer je weer kunt gaan hardlopen, en hoe ver en hoe snel.

De eerste batch voorbestellingen van Avelo wordt in december verzonden.