Van bunkers tot superintelligentie: hoe de tech-elite zich voorbereidt op het einde der tijden

Wat hebben Mark Zuckerberg, Elon Musk en de oprichters van OpenAI gemeen? Naast hun miljardenvermogen hebben ze ook een groeiende fascinatie - of angst - voor het einde der tijden. Terwijl de rest van de wereld zich druk maakt over energierekeningen en boodschappenprijzen, lijkt de Silicon Valley-top zich vooral bezig te houden met bunkers, kunstmatige intelligentie en het overleven van de apocalyps.

Op het Hawaïaanse eiland Kauai bouwt Mark Zuckerberg sinds 2014 aan zijn gigantische landgoed Ko’olau Ranch, een complex van 1.400 hectare met een ondergrondse schuilplaats van 5.000 vierkante meter. Officieel noemt de Facebook-oprichter het “gewoon een kelder”, maar volgens bouwvakkers en lokale bronnen is het meer een luxueus ondergronds complex, compleet met eigen voedsel- en energievoorziening. Rond het terrein staat een zes meter hoge muur en iedereen die eraan werkt, heeft een geheimhoudingsverklaring moeten tekenen.

Zuckerberg is niet de enige miljardair die de diepte in gaat. Andere tech-tycoons volgen zijn voorbeeld. LinkedIn-oprichter Reid Hoffman sprak ooit over 'apocalypse insurance' – een veiligheidsplan voor als de wereld instort. Hij beweerde dat de helft van de superrijken zo’n plan heeft, waarbij Nieuw-Zeeland opvallend vaak als toevluchtsoord wordt genoemd.

Niet alleen klimaatrampen of oorlog lijken deze elite zorgen te baren. Ook de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) wekt angst. Ironisch genoeg komt die angst soms van de mensen die deze technologie zelf ontwikkelen.

Ilya Sutskever, mede-oprichter en wetenschappelijk directeur van OpenAI, zou volgens een recent boek zelfs hebben voorgesteld om een ondergrondse schuilplaats te bouwen voor het team, nog voordat ze een zogenoemde kunstmatige algemene intelligentie (AGI) de wereld in sturen. “We gaan sowieso een bunker bouwen vóór we AGI uitbrengen”, zou hij hebben gezegd.

AGI is de heilige graal van de techwereld: een computer die even slim is of slimmer dan de mens. OpenAI-baas Sam Altman voorspelde eind 2024 dat AGI “sneller zal komen dan de meeste mensen denken”. Anderen, zoals DeepMind-oprichter Demis Hassabis, verwachten het binnen vijf tot tien jaar.

Toch klinkt er ook techno-optimisme. Volgens Musk kan superintelligente AI een tijdperk van “een universeel hoog inkomen” inluiden, waarin robots ons werk overnemen en niemand meer armoede kent. “Iedereen zal zijn eigen R2-D2 en C-3PO hebben”, grapte hij, verwijzend naar Star Wars.

Maar de donkere kant laat zich raden: wat als deze technologie zich tegen ons keert? Wat als AI besluit dat de mensheid het probleem ís? Internetpionier Tim Berners-Lee waarschuwt: “Als het slimmer wordt dan jij, moet je het kunnen uitschakelen.”

Overheden proberen intussen grip te krijgen. In de VS verplichtte president Joe Biden bedrijven in 2023 om veiligheidsresultaten van AI-tests te delen met de overheid, een maatregel die zijn opvolger Donald Trump alweer deels heeft teruggedraaid. In het Verenigd Koninkrijk onderzoekt een speciaal AI Safety Institute de risico’s van geavanceerde AI.

Toch lijken de rijksten der aarde niet op regeringen te vertrouwen. Ze bouwen liever hun eigen toevluchtsoord. Maar zelfs dat is niet zonder risico. Een voormalige lijfwacht van een miljardair met een bunker vertelde ooit dat zijn team in geval van een echte ramp waarschijnlijk “eerst de baas zou uitschakelen en dan zelf de bunker in zou duiken”.

Volgens AI-expert Neil Lawrence van de universiteit van Cambridge is het idee van AGI zelf grotendeels een mythe. “Het is net zo absurd als een algemeen voertuig”, zegt hij. “Er bestaat geen machine die alles kan doen wat wij kunnen.” Hij waarschuwt dat de hype rond superintelligentie vooral een rookgordijn is dat de aandacht afleidt van wat AI nú al doet: onze banen, informatie en besluitvorming beïnvloeden.

Bron: BBC