De piek in levensverwachting is bereikt: waarom we voorlopig echt niet veel ouder dan 80 worden

De afgelopen eeuw leek het erop dat we steeds ouder zouden worden. Dankzij betere medicijnen, hygiëne en leefomstandigheden steeg de levensverwachting spectaculair. Toekomstige generaties zouden vast de magische grens van 100 jaar bereiken. Maar nieuw onderzoek laat zien dat dit beeld te rooskleurig is.

Een internationaal team van wetenschappers, onder leiding van onder meer het Max Planck Instituut voor Demografisch Onderzoek in Duitsland, analyseerde bevolkingsdata uit 23 rijke landen met een lage sterfte. Daarbij keken ze naar generaties geboren tussen 1939 en 2000 en gebruikten ze zes verschillende voorspellingsmodellen.

Uit hun berekeningen blijkt dat de spectaculaire stijging in levensverwachting van de vorige eeuw flink aan het afvlakken is. Waar kinderen die rond 1900 werden geboren gemiddeld ruim vijf maanden langer leefden dan de generatie ervoor, ligt dat voordeel voor wie na 1939 geboren werd nog maar op zo’n drie maanden extra.

Demograaf José Andrade verwoordt het duidelijk: “We voorspellen dat mensen geboren in 1980 gemiddeld geen 100 jaar oud zullen worden. Geen enkele generatie in ons onderzoek zal dat halen.”

De belangrijkste verklaring zit in de enorme vooruitgang die in de 20e eeuw werd geboekt in de overlevingskansen van jonge kinderen. Vroeger stierven veel baby’s en peuters aan infecties of slechte hygiëne. Vaccins, antibiotica en schoner drinkwater hebben die sterfte fors teruggedrongen. Dat zorgde voor een sprong in de levensverwachting die nauwelijks te evenaren is, omdat kinderen in welvarende landen nu al bijna allemaal volwassen worden.

Op dit moment ligt de levensverwachting in rijke landen rond de 80 jaar. Zonder baanbrekende medische doorbraken blijft dat voorlopig zo, voorspellen de onderzoekers. Zelfs als de overleving van volwassenen twee keer zo snel verbetert als nu, halen we de extreme stijging van de eerste helft van de 20ste eeuw niet meer.

Volgens medeonderzoeker Héctor Pifarré i Arolas van de University of Wisconsin-Madison betekent dit dat we onze verwachtingen moeten bijstellen: “De ongekende stijging in levensverwachting van de vorige eeuw zullen we voorlopig niet meer meemaken.”

Dat we minder snel ouder worden, betekent niet dat we machteloos zijn. Levensstijl blijft cruciaal: voldoende bewegen, gezond eten, niet roken en stress beperken kan nog altijd veel verschil maken. Maar op bevolkingsniveau is de rek er voorlopig grotendeels uit.

Voor overheden is dit belangrijke informatie bij het plannen van gezondheidszorg en pensioenen. Voor individuen kan het helpen om realistischer te kijken naar hoe lang we waarschijnlijk leven en hoe we die jaren zo gezond mogelijk doorbrengen.

Bron: ScienceAlert