Stijve knieën, pijnlijke heupen en voortdurend zeurende gewrichten: veel mensen zien het als een onvermijdelijk onderdeel van ouder worden. Toch zeggen experts dat we artrose – de meest voorkomende gewrichtsaandoening ter wereld – verkeerd aanpakken. Niet pillen of operaties, maar juist beweging is de meest effectieve behandeling.
Hoewel talloze studies aantonen dat oefentherapie en fysiotherapie pijn verlichten en gewrichten beschermen, krijgen de meeste patiënten die behandeling nooit. Onderzoek uit Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen en de VS laat zien dat minder dan de helft van de mensen met artrose wordt doorverwezen naar een fysiotherapeut of beweegprogramma. Meer dan 60 procent krijgt juist behandelingen die artsen niet aanbevelen en 40 procent belandt zelfs bij een chirurg voordat andere opties zijn geprobeerd.
Artrose treft wereldwijd al ruim 595 miljoen mensen en dat aantal kan volgens een studie in The Lancet oplopen tot bijna één miljard in 2050. De oorzaken: we leven langer, bewegen minder en kampen vaker met overgewicht.
Toch kunnen mensen die regelmatig bewegen hun gewrichten fysiek en biologisch beschermen. Het kraakbeen dat de uiteinden van onze botten bedekt, heeft namelijk geen eigen bloedvoorziening, het leeft van beweging. Wanneer je loopt of je knie buigt, wordt het kraakbeen als een spons samengedrukt. Zo worden afvalstoffen eruit geperst en nieuwe voedingsstoffen weer opgenomen.
Daarom is artrose geen simpel slijtageproces, benadrukken onderzoekers. Je gewrichten zijn geen autobanden die vanzelf afslijten, het is een voortdurend proces van slijtage en herstel, waarbij beweging juist essentieel is om het evenwicht te bewaren.
Artrose tast niet alleen het kraakbeen aan, maar ook bot, spieren, gewrichtsbanden, zenuwen en gewrichtsvocht. Spierzwakte is vaak een van de eerste signalen. Door krachttraining kan die worden verbeterd en dat vermindert de kans op verdere schade.
Geen medicijnen
Er bestaan geen medicijnen die het verloop van artrose echt beïnvloeden. Gewrichtsvervangende operaties kunnen levens veranderen, maar zijn ingrijpend en niet voor iedereen succesvol.
Daarom is het advies duidelijk: begin met bewegen. Oefeningen hebben nauwelijks bijwerkingen en verbeteren niet alleen de gewrichtsgezondheid, maar ook hartfunctie, stofwisseling en humeur.
Artrose is niet zomaar versleten kraakbeen, het is een complexe aandoening die wordt beïnvloed door spieren, ontstekingen en levensstijl. Regelmatige, gerichte beweging pakt al deze factoren tegelijk aan.