Hoe een arts iets zegt, kan letterlijk de pijn verzachten of juist verergeren

Verwachtingen spelen een grote rol bij het ervaren van pijn en artsen moeten daar beter op letten. Dat blijkt uit een nieuw Amerikaans onderzoek onder leiding van Lauren Atlas van het National Institute of Health. En niet alleen je eigen gedachten spelen mee: ook wat een arts tegen je zegt, maakt verschil.

In het onderzoek, gepubliceerd in vakblad JNeurosci, kregen veertig gezonde deelnemers pijnlijke hitteprikkels toegediend; ondertussen werd hun hersenactiviteit gemeten via scans. Vooraf leerden ze bepaalde signalen herkennen die de intensiteit van de pijn voorspelden en in sommige gevallen kregen ze ook een placebo-lotion, zogenaamd om de pijn te verzachten.

Opvallend genoeg werkte die placebolotion niet bij iedereen. Wel verlichtten de voorspellende signalen – bepaalde kleuren of geluiden – de pijn bij alle deelnemers. Zodra de placebo erbij kwam, was het effect van die signalen juist kleiner.

De hersenscans lieten zien dat externe aanwijzingen en placebo’s verschillende delen van het brein activeren. De kleur- en geluidssignalen hadden invloed op een specifieke pijn-biomarker. De placebo’s deden juist een beroep op gebieden die de pijn evalueren, oftewel hoe erg je de prikkels zelf vindt. Volgens de onderzoekers betekent dit dat verwachtingen via verschillende hersenroutes werken, afhankelijk van hoe ze in elkaar steken.

Dat maakt de rol van artsen des te belangrijker. Atlas legt uit: "Als een arts zegt: ‘Dit gaat pijn doen’, dan komt dat binnen, dat doet wat met een patiënt. Wanneer een arts uitlegt: ‘Deze behandeling gaat uw pijn verlichten’, dan is dat een ander soort verwachting.” Ze vervolgt: "Artsen moeten zich ervan bewust zijn dat de manier waarop ze patiënten informeren, verschillende effecten kan hebben op hoeveel pijn iemand ervaart.”

Oftewel: hoe een arts iets zegt, kan letterlijk de pijn verzachten of juist verergeren.

Bron: Jneurosci