Na een avondje doorhalen of een nachtdienst voelt het alsof je een mini-jetlag hebt. En dat klopt ook. Wetenschappers noemen het een sociale jetlag: het moment waarop je interne klok uit de pas loopt met je sociale ritme. Niet onschuldig, blijkt uit nieuw onderzoek.
Wie slecht slaapt en te weinig daglicht meepikt, verstoort zijn biologische klok en dat heeft gevolgen. Niet alleen voel je je moe en chagrijnig, je afweersysteem krijgt ook een klap. Vooral mensen met onregelmatige diensten hebben een grotere kans op infecties. Maar waarom eigenlijk?
Nieuw onderzoek, gepubliceerd in Science Immunology, geeft een bijzonder inkijkje in dat mechanisme. Wetenschappers gebruikten daarvoor doorzichtige zebravisjes, die genetisch verrassend veel op ons lijken. Zo konden ze live onder de microscoop zien hoe bepaalde afweercellen – de zogenaamde neutrofielen – op bacteriën reageren.
Neutrofielen
Wat bleek? Deze witte bloedcellen zijn overdag veel beter in staat om bacteriën te doden dan ‘s nachts. En dat is geen toeval. Neutrofielen hebben een soort interne klok die hen vertelt wanneer het dag is. Zet je die klok stil door bepaalde genen uit te schakelen dan verliezen ze een groot deel van hun effectiviteit.
Waarom dat handig is? Mensen (en zebravissen) zijn overdag actiever en dus ook kwetsbaarder voor infecties. Dat ons immuunsysteem juist dan op volle toeren draait, is waarschijnlijk een evolutionair voordeel. Een slim staaltje biologie, dus.
De volgende stap van het onderzoek: uitzoeken of menselijke neutrofielen net zo werken, en of we met medicijnen deze interne klok kunnen beïnvloeden. Dat zou grote gevolgen kunnen hebben voor de behandeling van ontstekingsziekten.
Tot die tijd is de boodschap helder: probeer zo veel mogelijk in het ritme van de dag te leven. Dus ga naar buiten, pak wat zonlicht en geef je afweersysteem dat extra zetje.