Florida wil vaccinatieplicht schrappen; hoe zit dat eigenlijk in Europa?

In Florida wil men een stap zetten die in de rest van de VS nog ondenkbaar lijkt: het volledig afschaffen van alle vaccinatieplichten. Dat betekent dus ook geen prikken meer tegen polio, mazelen of hepatitis B voor kinderen die naar de basisschool gaan.

De man achter dit plan is Joseph Ladapo, de omstreden ‘surgeon general’ van de staat. Tijdens een persconferentie vergeleek hij de verplichtingen zelfs met “slavernij”. Volgens hem heeft de overheid niet het recht om ouders te vertellen wat hun kinderen in hun lichaam moeten stoppen. “Jouw lichaam is een gift van God,” aldus Ladapo.

Wanneer en hoe dit precies moet gebeuren, blijft vooralsnog vaag. Voor sommige regels is een stemming in het Republikeins-geleide parlement nodig, andere kan de gezondheidsdienst zelf schrappen. Ladapo belooft in elk geval: “Allemaal weg, elk laatste mandaat.”

Artsen en gezondheidsorganisaties trekken ondertussen aan de bel. Zij waarschuwen dat het afschaffen van vaccinaties juist een recept is voor nieuwe uitbraken. Democratisch parlementslid Anna Eskamani noemde het plan “roekeloos en gevaarlijk” en sprak van een “gezondheidsramp in wording”. Ook de onderwijsbond in Florida vreest dat scholen onveiliger worden en het ziekteverzuim juist zal toenemen.

De cijfers zijn duidelijk: volgens de Wereldgezondheidsorganisatie hebben vaccins de afgelopen vijftig jaar 154 miljoen levens gered. De Amerikaanse CDC schat dat jaarlijks wereldwijd zo’n vier miljoen sterfgevallen worden voorkomen door kinderimmunisaties. Toch sterven er nog steeds kinderen door ziekten die met een prik te voorkomen zijn. Afgelopen griepseizoen overleden in de VS 270 kinderen, waarvan 90 procent ongevaccineerd was.

Florida is niet de enige staat die de regels versoepelt: ook Idaho heeft dit jaar vaccinatieplichten afgezwakt. Toch vereist elke staat in de VS nog steeds dat kinderen bepaalde prikken halen voordat ze naar school mogen. Florida zou dus de eerste zijn die dit helemaal afschaft.

Critici wijzen bovendien op de bijzondere positie van Florida als internationale reisbestemming. “Juist omdat er zoveel mensen in- en uitvliegen, kan dit leiden tot nieuwe uitbraken die zich snel verspreiden,” waarschuwt infectieziektedeskundige Nahid Bhadelia.

In Nederland is er geen vaccinatieplicht. Het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) biedt wel gratis vaccinaties aan voor kinderen, maar deelname is vrijwillig. De overheid stimuleert het sterk, maar ouders mogen zelf beslissen. Alleen in uitzonderlijke situaties – bijvoorbeeld tijdens een uitbraak – kan de overheid maatregelen nemen (zoals tijdelijke quarantaines), maar er is geen algemene verplichting.

Er is in Europa een bont geheel aan regels:

– Frankrijk: 11 vaccins verplicht voor kinderen (zoals polio, difterie, tetanus, hepatitis B, mazelen).

– Italië: 10 vaccins verplicht voor schoolgaande kinderen.

– Hongarije, Polen, Tsjechië, Slowakije, Bulgarije: meerdere vaccins verplicht, anders mag een kind vaak niet naar de kinderopvang of school.

– Duitsland: grotendeels vrijwillig, al is de mazelenvaccinatie wél verplicht voor kinderen die naar school of kinderopvang gaan.

– Scandinavië (Zweden, Noorwegen, Finland, Denemarken): geen plicht, hoge vaccinatiegraad door vertrouwen in gezondheidszorg.

– Verenigd Koninkrijk: ook geen plicht, al zijn er campagnes om vaccinatiegraad op te krikken.

Landen die ooit grote problemen hadden met vaccinweigering (zoals Italië en Frankrijk) hebben strengere regels ingevoerd. In Nederland vertrouwt de overheid meer op vrijwilligheid en groepsdruk. Tot nu toe werkt dat, al staat de vaccinatiegraad hier wel onder druk: voor sommige prikken zit Nederland inmiddels nét onder de 90%, wat zorgelijk is volgens de WHO.

Bron: BBC