Meer kans op een strenge winter door plotselinge verzwakking polar vortex

De winter van 2025 begon met spectaculair nieuws uit de stratosfeer: een van de vroegste ‘Sudden Stratospheric Warming’-evenementen ooit gemeten leidt tot een plotselinge verzwakking van de polar vortex. Meteorologen waarschuwen dat dit grote weersgevolgen kan hebben voor Noordwest-Europa en Nederland in de komende weken. Maar wat betekent zo’n verstoring nu concreet voor ons? Mogelijk een strenge winter vanaf eind december

Normaal gesproken houdt de poolwervel op grote hoogte ijzige poollucht gevangen. Door een plotselinge opwarming boven de Noordpool wordt deze vortex verstoord, waardoor koude lucht uit het noorden kan uitstromen richting het Europese continent. Dit proces zet zich langzaam van boven naar beneden door – wat we nu ‘zien’ in de stratosfeer, merken we doorgaans pas na enkele weken aan de grond.

De kans op langdurige hogedrukgebieden boven Scandinavië of Groenland neemt toe, wat doorgaans leidt tot een geblokkeerd stromingspatroon richting Nederland. Hierdoor kan droge, koude lucht uit Rusland en Scandinavië makkelijker onze kant op stromen. Volgens seizoensanalyses vergroot een zwakke poolwervel, zeker in combinatie met factoren als La Niña, de kans aanzienlijk op vorstperioden en zelfs sneeuw in delen van Europa en Nederland komen de komende weken.

Hoewel na een vroege SSW altijd méér kans op winterweer is, zijn regionale details onzeker. Eén zekerheid: na een recordvroege SSW is er zelden géén winter in Europa geweest. Toch kunnen korte zachte of natte periodes tussendoor voorkomen.

Bronnen en verder lezen: