Op welke partij stemmen ChatGPT en andere AI-chatbots; en is het een goed idee om de app om hulp te vragen?

Met nog twee weken te gaan tot de Tweede Kamerverkiezingen weten veel Nederlanders nog niet waar ze hun stem op uitbrengen. Ze vullen kieswijzers in, kijken naar debatten en een enkeling leest zelfs de partijprogramma’s. En natuurlijk vragen sommigen het zelfs aan een AI-chatbot; al is dat misschien niet zo’n goed idee.

RTL Z liet drie bekende chatbots – ChatGPT, het Chinese DeepSeek en Grok van Elon Musk – de stellingen van het Kieskompas beantwoorden. De uitkomst was opvallend eensgezind: alle drie kwamen ze telkens in de buurt van D66, GroenLinks-PvdA of Volt. En dat zonder dat ze informatie kregen over politieke voorkeur.

Volgens deskundigen is dat een waarschuwing. AI lijkt neutraal, maar dat is niet altijd zo. “Om te beginnen komt er soms gewoon foute informatie uit”, zegt Martin Rosema, politicoloog aan de Universiteit Twente, tegen RTL Nieuws. “Dit soort AI-bots zijn ook niet transparant, je hebt geen idee waarom je een bepaald advies krijgt. Dat is problematisch.”

Bovendien zijn chatbots niet consequent. Stel je dezelfde vraag meerdere keren, dan kan het antwoord telkens verschillen. Toch ziet Rosema ook mogelijkheden. “Ik zou niet aan een chatbot vragen op wie ik moet stemmen, maar het is goed om ook te kijken naar wat je er wél mee kunt.”

Zo kunnen chatbots helpen om politieke kwesties beter te begrijpen of standpunten van partijen naast elkaar te zetten. “Dat ontbreekt vaak bij stemhulpen”, zegt Rosema. “Je zou soms meer uitleg willen over de argumenten voor en tegen een standpunt.”

AI blijkt vooral handig bij het samenvatten van verkiezingsprogramma’s. Dat is precies wat de Stichting Open Politiek doet op de website openverkiezingen.nl. “Onze site is eigenlijk een omgekeerde stemwijzer”, legt voorzitter Floris Hoogenboom uit. “In plaats van dat je moet kiezen of je het eens of oneens bent met een stelling, kun je bij ons zelf een onderwerp invullen. Vervolgens laten wij zien wat verschillende partijen daarover schrijven.”

Volgens Hoogenboom is die aanpak verrassend betrouwbaar. “We hebben duizend stellingen met de hand gevalideerd en de betrouwbaarheid is meer dan 99 procent.” Toch waarschuwt ook hij: “AI-gegenereerde samenvattingen kunnen fouten bevatten.”

Bron: RTL Nieuws