De dodelijke waarheid over eenzaamheid

woensdag, 06 augustus 2025 om 11:38

We maken ons druk over van alles. Over magnesiumtekort, teveel pfas en vliegtuiglawaai. Allemaal serieuze kwesties. Maar eenzaamheid wordt nog altijd zwaar onderschat als bedreiging voor de fysieke gezondheid. Zowel in de samenleving als binnen de medische wereld zijn veel mensen zich niet bewust van de ernst van sociale isolatie—zelfs degenen die zich eenzaam voelen, herkennen het gezondheidsrisico vaak niet.

Belangrijkste bevindingen uit recent onderzoek

Eenzaamheid verhoogt het risico op ernstige aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, beroerte, dementie, diabetes type 2 en tal van andere gezondheidsproblemen.
Het verminderen van eenzaamheid of sociale isolatie kan de kans op een vroegtijdige dood met wel 50% verlagen—vergelijkbaar met het stoppen met roken, afvallen, minder alcohol drinken of meer bewegen.
Ondanks deze cijfers wordt eenzaamheid vaak niet genoemd als een belangrijke levensverkortende factor, in tegenstelling tot roken of overgewicht.
Uit studies onder bijna 2.500 mensen in de VS, het VK en Australië blijkt dat het risico van eenzaamheid voor de lichamelijke gezondheid sterk wordt onderschat, hoewel men wel beseft dat het de mentale gezondheid aantast.
Ook onder bijna 700 zorgverleners—voornamelijk artsen—blijkt dat eenzaamheid als fysieke gezondheidsrisico wordt onderschat. Hierdoor wordt het zelden besproken of onderzocht in de spreekkamer.

Waarom blijft het onderschat?

Het duurt gemiddeld 17 jaar voordat nieuw wetenschappelijk bewijs in de dagelijkse praktijk van de zorg doordringt. Dit verklaart deels waarom het belang van sociale connectie als een soort “vitale functie” nog niet breed erkend wordt bij artsen of patiënten.

“Sociale verbinding is als een vitale functie. Wat als we niet om hoge bloeddruk zouden geven? Of nooit zouden weten dat roken slecht voor ons is? Sociale verbinding is net zo belangrijk,” aldus onderzoeker Andrew Proctor.

Wat kunnen we doen?

Bewustwording vergroten: Alleen bewustzijn is niet genoeg, maar het is wél de eerste stap. Zolang artsen en de samenleving de impact van eenzaamheid negeren, verandert er weinig in beleid of behandeling.
Sociale verbondenheid als medisch relevant erkennen: Er is een groeiend aantal onderzoeken dat aantoont dat sociaal contact net zo belangrijk is voor de gezondheid als bijvoorbeeld bloeddruk.