Een studie van een half miljoen medische dossiers linkt virussen keer op keer aan dementie

Er komt steeds meer bewijs dat virusinfecties niet alleen tijdelijk ziek maken, maar ook jaren later kunnen bijdragen aan hersenaandoeningen zoals Alzheimer, Parkinson en ALS.

Een grote studie uit 2023, gebaseerd op bijna een half miljoen medische dossiers, laat zien dat mensen die een zware virusinfectie hebben doorgemaakt, zoals een hersenontsteking of longontsteking, een aanzienlijk hoger risico lopen op neurodegeneratieve ziekten.

Onderzoekers vonden 22 duidelijke verbanden tussen virale infecties en ziekten als Alzheimer, Parkinson, dementie en ALS.

Het meest opvallende resultaat: mensen die behandeld waren voor virale encefalitis (een hersenontsteking) bleken 31 keer vaker Alzheimer te krijgen dan mensen zonder die infectie. Van elke 406 gevallen ontwikkelden 24 mensen Alzheimer, zo’n 6 procent.

Ook mensen die in het ziekenhuis terechtkwamen met longontsteking na griep hadden een verhoogd risico op Alzheimer, Parkinson en ALS. Daarnaast werden darmontstekingen, hersenvliesontsteking (meningitis) en infecties met het varicella-zoster-virus (dat waterpokken en gordelroos veroorzaakt) in verband gebracht met hersenziektes.

In sommige gevallen bleef het effect tot wel 15 jaar na de infectie meetbaar. Er was geen enkel virus dat een beschermend effect leek te hebben.

Ongeveer 80 procent van de betrokken virussen bleek neurotroop: ze kunnen de bloed-hersenbarrière passeren en rechtstreeks invloed uitoefenen op hersencellen.

De onderzoekers wijzen erop dat er voor sommige van deze virussen al vaccins bestaan, zoals tegen griep, longontsteking en gordelroos. Hoewel vaccins niet alle infecties voorkomen, verlagen ze het risico op ziekenhuisopname sterk en mogelijk ook op het later ontwikkelen van hersenaandoeningen.

Hoewel het om een observationele studie gaat en dus geen direct oorzakelijk verband kan worden bewezen, sluiten de resultaten aan bij eerdere bevindingen, zoals het onderzoek uit 2022 waarin het Epstein-Barr-virus werd gelinkt aan een 32 keer hoger risico op multiple sclerose.

“Onze resultaten ondersteunen het idee dat virale infecties en ontstekingen in het zenuwstelsel een gemeenschappelijke en mogelijk vermijdbare risicofactor zijn”, besluiten de onderzoekers.

Bron: Science Alert