Onze hersenen willen dat we lui zijn: waarom inspanning zoveel moeite kost

Wetenschap
zondag, 24 augustus 2025 om 15:35
102994412_l
Waarom kruipen we liever op de bank dan naar de sportschool, zelfs als we ons bewust zijn van de voordelen van beweging? Uit nieuw neurologisch onderzoek blijkt dat ons brein hardwired is voor luiheid — en de reden ligt diep in onze evolutie.

Luiheid is natuurlijk

Als je de keuze krijgt, geeft je brein de voorkeur aan de weg van de minste weerstand. Deelnemers aan een wetenschappelijk onderzoek werden geobserveerd terwijl hun hersenactiviteit werd gemeten tijdens het kiezen tussen een actieve of inactieve optie. Wat bleek? Je hersenen moeten méér moeite doen om een actieve keuze te maken, dan om een passieve (luiere) optie te kiezen.
Ons brein kiest automatisch de makkelijkste  optie als die voorhanden is.
Volgens de onderzoekers is de betrokken elektrische activiteit in de fronto-mediale en fronto-centrale cortex bij het kiezen om juist niet lui te zijn, duidelijk hoger. Simpel gezegd: het kost je hersenen meer energie om van de bank te komen, dan om te blijven zitten, ook al weet je rationeel dat sporten gezonder is.

Een evolutionaire erfenis

Waarom zijn we zo geprogrammeerd? Het antwoord ligt in ons verleden: energie besparen was voor onze voorouders van levensbelang. Voedsel was schaars, dus het lichaam (en vooral het brein) leerde zo zuinig mogelijk om te springen met energie. Luiheid is een evolutionaire overlevingsstrategie geworden, ook al hebben we daar in de moderne tijd minder aan
“Zo min mogelijk moeite doen was cruciaal voor de overleving van de mens. Nu voedsel continu beschikbaar is, werkt die strategie soms tegen ons.”

De moderne uitdaging: weerstand bieden aan je oerbrein

De conclusie van de onderzoekers: het is dus volkomen normaal als je moeite hebt met actief zijn — je hersenen werken je simpelweg tegen. Dit betekent echter niet dat het onmogelijk is om actief te worden; het vraagt alleen bewuste (en soms slimme) aanpassingen. Denk aan:
  • Veel verleidingen tot passiviteit weghalen (zoals de lift vermijden)
  • Beweegvriendelijke omgevingen creëren
  • Gebruik maken van routines of sociale steun