Slaaptekort? Je geheugen kan je dan ernstig in de maling nemen.
We weten allemaal dat slaaptekort ons geheugen en andere cognitieve vaardigheden beïnvloedt. Als je slaaptekort hebt, is het moeilijk om je eigen naam te onthouden, laat staan de steeds langer wordende takenlijst.
Maar onderzoek toont aan dat slaaptekort de kans vergroot dat je hersenen valse herinneringen creëren.
Vermoeide mensen herinneren zich vaker dingen die nooit echt gebeurd zijn, soms met een angstaanjagende zekerheid.
Ooggetuigen-experiment
In het onderzoek mocht één groep deelnemers een volledige nachtrust krijgen, terwijl een andere groep de hele nacht moest opblijven.
's Ochtends kregen ze een reeks foto's te zien die een misdaad zouden tonen.
Vervolgens kregen beide groepen enkele ooggetuigenverklaringen over de misdaad te zien.
Net als bij veel getuigenverklaringen in echte misdrijven, verschilden de details van die op de foto's.
In één geval liet de foto bijvoorbeeld zien dat een dief een portemonnee in zijn jas stopte, maar in de getuigenverklaring stond dat hij deze in zijn broek stopte (dat is 'broek' voor Britten, niet zijn ondergoed!).
Daarna werd hen gevraagd wat ze op de originele foto's hadden gezien.
Valse herinnering
De resultaten toonden aan dat degenen die te weinig hadden geslapen, het meest geneigd waren om de valse getuigenverklaringen die ze zojuist hadden gelezen te herhalen, in plaats van zich de 'echte' foto's van de plaats delict te herinneren die ze even daarvoor hadden gezien.
Het slaaptekort had hun hoofd zo in de war gebracht dat alle bewijzen – juiste en onjuiste – door elkaar waren gehaald.
Een van de auteurs van het onderzoek, professor Kimberly Fenn, zei:
"Mensen die elke nacht herhaaldelijk weinig slaap krijgen, kunnen op de lange termijn vatbaarder zijn voor het ontwikkelen van deze vormen van geheugenvervorming. Het is niet alleen een volledige nacht zonder slaap die hen in gevaar brengt."
Uit een voorlopig onderzoek dat zij hebben uitgevoerd, bleek inderdaad dat slechts vijf uur slaap al voldoende was om mensen valse herinneringen te laten creëren.
Er is één mogelijke oplossing: uit een onderzoek is gebleken dat het drinken van een kop koffie voordat je probeert herinneringen op te halen, het valse-herinneringseffect kan wissen