Tinnitus gelinkt aan nog een serieuze gezondheidskwaal

Bijna 15 procent van de wereldbevolking hoort regelmatig een geluid dat er niet is: een piep, gezoem of gerinkel. Dit fenomeen heet tinnitus en komt vaak voor in combinatie met gehoorverlies. De impact van deze aandoening is niet alleen fysiek vervelend, maar ook mentaal zwaar: stress, slecht slapen en zelfs depressie liggen op de loer.

Tot op de dag van vandaag is er geen genezing mogelijk. Maar er gloort hoop aan de horizon en die komt uit onverwachte hoek: onze slaap.

Tinnitus is een zogeheten fantoomperceptie: de hersenen nemen iets waar wat er in werkelijkheid niet is. De meeste mensen maken dit alleen mee tijdens dromen, maar mensen met tinnitus horen de geluiden terwijl ze wakker zijn. Dit komt doordat bepaalde hersengebieden, zoals die voor gehoor, overactief zijn en signalen afvuren zonder aanleiding van buitenaf.

Slaap beïnvloedt ook deze hersengebieden. Met name tijdens de diepe slaap gaat de hersenactiviteit in een soort ruststand. Hersencellen (neuronen) vertragen hun communicatie en krijgen zo de kans om te herstellen van de dag. Deze fase is essentieel voor ons geheugen, herstel en gevoel van uitgerustheid.

Onderzoekers ontdekten dat mensen met tinnitus vaak minder diepe slaap ervaren. Hun hersenen blijven als het ware deels wakker, met overactieve gebieden die de ruststand van andere hersengebieden verstoren. Dit verklaart waarom mensen met tinnitus vaker last hebben van een lichte en onderbroken slaap en soms zelfs van nachtelijke paniekaanvallen of slaapwandelen.

Toch is er ook goed nieuws: bij sommige tinnituspatiënten blijkt een deel van de diepe slaap nauwelijks aangetast. Tijdens die momenten zou de hersenactiviteit die typisch is voor diepe slaap zó krachtig kunnen zijn, dat het de tinnitus tijdelijk onderdrukt. De neuronen vallen dan massaal in slaapstand, en slepen de rest van het brein mee. Hierdoor kunnen zelfs de hyperactieve gehoorgebieden even tot rust komen.

Wat betekent dit voor mensen die dagelijks last hebben van tinnitus? Ten eerste laat het zien dat slaap niet alleen een gevolg is van tinnitus (of het gebrek daaraan), maar mogelijk ook een hulpmiddel kan zijn bij de aanpak ervan.

Een van de manieren om dit effect te versterken is via slaaprestrictie: patiënten wordt aangeraden alleen naar bed te gaan als ze echt moe zijn. Hierdoor wordt de slaapdruk hoger en stijgt de kans op diepe, herstellende slaap. En hoe meer diepe slaap, hoe meer kans dat de tinnitus tijdelijk wordt onderdrukt.

Ook het volgen van de hersenactiviteit tijdens verschillende slaapfasen, zoals de bekende REM-slaap, kan wetenschappers in de toekomst helpen beter te begrijpen hoe tinnitus in het brein werkt en verandert.

Hoewel tinnitus voorlopig niet te genezen is, biedt deze nieuwe kennis waardevolle inzichten. Door slaap en hersenactiviteit tegelijkertijd te bestuderen, kunnen onderzoekers mogelijk ontdekken hoe en wanneer het brein tinnitus onderdrukt. Dat opent deuren naar nieuwe behandelmethoden.

Dus de volgende keer dat je ligt te woelen met een piep in je oor: weet dat slaap meer is dan rust. Het is misschien wel je beste bondgenoot in de strijd tegen tinnitus.

Bron: Science Alert