De satellieten van Musk beginnen uit de lucht te vallen. Letterlijk

Het leek een ruimte-sprookje: Elon Musk die vanuit zijn eigen raketten wereldwijd internet belooft via tienduizenden Starlink-satellieten. Maar het sprookje krijgt barstjes. Steeds vaker duiken berichten op dat Musk’s satellieten in rap tempo uit de lucht komen vallen — en dat is niet zonder gevolgen.

Volgens de vooraanstaande astrofysicus Jonathan McDowell crashen er tegenwoordig één à twee Starlink-satellieten per dag terug naar aarde. Dit aantal kan zelfs verder stijgen naarmate het aantal satellieten toeneemt. SpaceX heeft inmiddels meer dan 8.000 Starlink-satellieten in de ruimte, en dit jaar alleen zijn er al 2.000 bijgekomen. Ook concurrenten zoals Amazon staan in de startblokken met hun eigen constellaties, waardoor het aantal objecten in een volgepropte lage baan rond de aarde blijft toenemen.

Waarom vallen ze naar beneden? Vooral omdat de levensduur van deze nieuwe generatie internetsatellieten relatief kort is — gemiddeld zo’n vijf jaar. Daarna worden ze gecontroleerd teruggestuurd richting aarde waar ze moeten opbranden in de atmosfeer. Maar dat was niet het oorspronkelijke droomscenario: wetenschappers maken zich zorgen om de hoeveelheid metalen deeltjes die zo vrijkomen. Onderzoek wijst uit dat dit op termijn de ozonlaag kan aantasten en tot nog grotere milieuproblemen kan leiden.

En de risico’s zijn niet alleen milieutechnisch. Amerikaanse autoriteiten waarschuwen dat we afstevenen op een situatie waarin jaarlijks tienduizenden brokstukken de dampkring bereiken — stukken zó groot dat de kans reëel wordt dat iemand op aarde geraakt wordt. Vroeger ‘onmogelijk’, maar binnenkort naar schatting 61% kans per jaar op een incident!

Bovendien kan het ruimtepuin leiden tot het ‘Kessler-syndroom’: een kettingreactie waarbij botsingen nog meer brokstukken veroorzaken, waardoor het rondje om de aarde een ware puinbelt wordt en nieuwe lanceringen risicovoller en duurder worden. Als kers op de taart zijn de zonnecyclus en daarmee gepaarde krachtige zonnestormen een extra risicofactor: tijdens pieken in de zonne-activiteit werden al vaker tientallen Starlink-satellieten tegelijk naar beneden gehaald.

Wat ooit gold als een visionair project om de hele aarde te verbinden, groeit nu uit tot een serieus probleem. De vraag is niet langer óf er iets gaat gebeuren, maar wanneer.