Dit is waarom een kop koffie in de ochtend je juist slaperig maken kan

Koffie staat bekend als de stevige oppepper, waar half Nederland de dag mee begint. Maar er zijn nogal wat mensen die het gevoel hebben dat een bakkie overdag juist voor een dip zorgt. Wat is er aan de hand en hoe kun je dit voorkomen?

Het slaperige effect van koffie bestaat écht. “Het heeft onder meer te maken met het effect van cafeïne op de slaapdruk”, zegt neuroloog Annick Verstappen in HLN. “Vanaf het moment dat je ontwaakt, wordt er een slaapdruk in je lichaam opgebouwd. Dat zorgt ervoor dat je ‘s avonds moe bent, en makkelijk in slaap valt. Om die slaapdruk op te bouwen moet je activiteiten doen, zoals sporten, denken of koken. Hoe meer activiteiten je doet, hoe meer de chemische stof adenosine vrijkomt uit onze cellen. Dat bijproduct zal zich binden aan de receptoren in onze hersenen, en ons zo moe maken.”

Koffie kan deze werking verstoren. “De actieve stof cafeïne kan zich namelijk ook binden aan dezelfde receptoren in de hersenen. Het maakt je alerter en zorgt ervoor dat je je beter kan concentreren. Het blokkeert tijdelijk de werking van adenosine, waardoor de slaapdruk niet wordt opgebouwd, en je je wakkerder gaat voelen. Maar na een tijdje zal de cafeïne uitgewerkt zijn”, legt Verstappen uit.

“De slaapdruk zal daardoor weer toenemen, waardoor je je plots erg moe kan voelen. Daarnaast is het ook zo dat je tolerant kan worden voor cafeïne. Als iemand zes kopjes koffie drinkt per dag, zal zijn lichaam zich daaraan aanpassen. Je lichaam wil cafeïne sneller afbreken en zal na een tijdje meer receptoren voor deze stof in de hersenen voorzien. Het ‘wakker’ gevoel na één koffie zal daardoor afnemen in intensiteit of gewoon verdwijnen. Dan heb je weer meer koffie nodig om datzelfde effect te bereiken, en ga zo maar door.”

“Als je nog steeds een energieboost wil krijgen van koffie, is mijn raad om het met mate te consumeren", waarschuwt de neuroloog. “Drink alleen maar een koffie als je het écht nodig hebt. Zie het als iets leuks en handigs dat je af en toe doet. Zo raak je niet gewend aan cafeïne en zal je lichaam bij een tas koffie steeds diezelfde boost voelen.”

“Hetzelfde geldt trouwens voor energiedrankjes die cafeïne bevatten. Drink die niet het hele jaar door, maar alleen op momenten waarop je jezelf echt hard moet concentreren. Drink ze bovendien ook niet voor het slapengaan. Door de cafeïne zal je minder snel in je diepe slaap belanden, waardoor je slaapkwaliteit slechter wordt. Ook zeker iets om in gedachten te houden.”

Bron: HLN