In het Kremlin groeit de paniek. De FSB beschuldigt oud-oligarch Michail Chodorkovski en het Anti-Oorlogscomité van een coupcomplot. Kremlinwatchers zien vooral nervositeit:
Poetin zoekt vijanden om zijn regime te verharden, schrijft de
Daily TelegraphDe economische druk loopt op. De rente staat op 16,5%, financieringskosten stijgen en banken hebben massaal defensiebedrijven gefinancierd zonder stevige kredietchecks. Analisten waarschuwen voor een “duistere poel” aan schulden die kan omslaan in een bankencrisis. Topbankiers erkennen dat herstructureringen toenemen en slechte leningen opstapelen. De centrale bank sust, maar insiders vrezen een plotselinge schok.
Op straat sijpelt de onvrede door. Kleine protesten duiken op, terwijl Oekraïense drones raffinaderijen raken. Brandstof is schaars, prijzen stegen zo’n 40% en rijen bij pompen groeien. De civiele economie kakt in; alleen de oorlogsindustrie houdt groei overeind. “Niemand heeft contant geld,” klinkt het uit het Russische bedrijfsleven.
Tegelijk zet Donald Trump de duimschroeven aan. De VS legden sancties op aan Rosneft en Lukoil en dreigen banken te raken die Russische oliebetalingen faciliteren. China en India temperen hun aankopen, wat Poetins olie-inkomsten direct raakt. Olieprijzen veerden kort op, maar blijven dit jaar lager; Rusland verkoopt met korting en loopt inkomsten mis. Het timingeffect vergroot de pijn: binnenlandse financiering is duur en schaars, terwijl externe markten gesloten zijn.
De begroting raakt in een neerwaartse spiraal. Het tekort zwelt aan naar circa 2,6% van het bbp, de NWF-reserves slinken, en Moskou grijpt naar belastingverhogingen en recordobligaties tegen rentes boven 15%. De rentelast vreet aan de begroting, terwijl banken door defensieleningen minder ruimte hebben om staatspapier te kopen.
Strategisch raakt Rusland achterop. Sancties verdiepen de technologische achterstand en vergroten de afhankelijkheid van China. Peking koopt wel olie, maar beschermt vooral eigen industrie; Russische bedrijven worstelen met Chinese prijsdruk.
Politiek ontbreekt een duidelijke opvolger. Door het Anti-Oorlogscomité te framen als “extremistisch” wil het Kremlin de oppositie delegitimeren, mocht de macht ineens verschuiven. Chodorkovski stelt dat alleen harde druk de oorlog kan stoppen. Dat is precies wat nu gebeurt: economische wurging, financiële stress en internationale isolatie. Voor het eerst in jaren lijkt Poetin minder troeven in handen te hebben.