Dit is de elegantste manier om een passief-agressieve persoon te destabiliseren, volgens een psycholoog

Iedereen heeft er wel eens mee te maken: iemand die op een indirecte manier zijn kritiek, boosheid of irritatie uit — de typische passief-agressieve collega, vriend of familielid. Ontwijkend, cynisch, stil of met een zogenaamde grap zet diegene je steeds op het verkeerde been. Volgens psycholoog Isabelle Levert is het herkennen van deze patronen de eerste stap, maar belangrijker is hoe je erop reageert. Het antwoord? Elegant, kalm en assertief.

Passief-agressief gedrag kenmerkt zich door ‘vermomde vijandigheid’. Iemand die zich zo gedraagt, durft zijn werkelijke gevoelens of ongenoegen niet open uit te spreken. Dit uit zich bijvoorbeeld in sarcasme, systematisch te laat komen, kleine pesterijen, mokken, het bewust vergeten van afspraken — allemaal patronen die je zelfvertrouwen kunnen ondermijnen en een schadelijke dynamiek veroorzaken.

Ben je geneigd fel van je af te bijten? Helaas, dat zal de situatie meestal verergeren. De passief-agressieve persoon schermt zich juist af voor directe confrontatie of kritiek. Door hard tegen hard te spelen, loop je het risico als ‘de agressor’ weggezet te worden, terwijl de ander zich schijnbaar onschuldig opstelt.

Wat dan wél werkt? Benoem rustig en concreet het gedrag dat je opvalt, en verbind daar jouw gevoel of effect aan. Bijvoorbeeld: “Ik hoor je zeggen dat het oké is, maar ik merk dat je mij al drie keer niet hebt teruggebeld. Dat verwart mij en maakt het werken lastig.” Deze ‘ik-boodschap’ erkent de situatie zonder de ander rechtstreeks te beschuldigen. Je vraagt als het ware om duidelijkheid en wederzijds respect. Door jouw observatie te delen in plaats van te oordelen, ontneem je de passief-agressieve persoon de kans zich in de slachtofferrol te wentelen.grenswijs

Met deze aanpak leg je het onhandige of storende gedrag open op tafel, zonder te veroordelen. Je dwingt je gesprekspartner om kleur te bekennen: óf eerlijk zijn gevoelens te uiten, óf ophouden met het stille verzet. Zo doorbreek je het destructieve patroon en houd je de regie in eigen handen — zónder dat je zelf je elegantie verliest.

Blijf vooral kalm. De combinatie van assertiviteit en vriendelijkheid maakt dat jij boven de situatie staat. Daarmee destabiliseer je de passief-agressieve houding het meest effectief en elegant — precies zoals de psycholoog aanbeveelt.