Nee, je mag niet zoveel je wilt nemen van het kaasplankje

Lang geleden was ik als arme student voor het eerst in een Frans restaurant in het goedkoopste restaurant in Menton. Bij het dagmenu (39 franc) zat een kaasplankje. De strenge dame van het restaurant zette een grote plank vol heerlijke kaas voor ons neus. Wel tien soorten, waarvan ik de meeste (het was 1978) nog nooit in Nederland gezien had. Dat was een grote, blijde verrassing. Zo konden we voor de 39 franc ons hongerige buikje voleten.

Na een paar minuten kwam de strenge dame in paniek de plank weghalen. Het idee was kennelijk net 'all you can eat'.

Maar hoe moet het dan wel? Decennia later weet ik het nog steeds niet echt.

Een kaasplankje, bijvoorbeeld bij het kerstdiner lijkt onschuldig, maar aan tafel kan het ongemakkelijk worden als niemand weet waar te snijden. En hoeveel redelijk is. Met een paar eenvoudige regels oogt je plank niet alleen feestelijk, maar voorkom je ook kleine sociale ergernissen.

Een goede kaasplank heeft variatie in smaak en structuur: zacht, halfhard en hard, eventueel aangevuld met een blauwader. Veel experts adviseren ongeveer 100 tot 125 gram kaas per persoon en minimaal drie soorten, zodat iedereen kan proeven zonder dat het een logistieke operatie wordt.yellowlemontreeblog+1​

Leg de kazen van mild naar krachtig, met de zachtste smaken het verst weg van de blauwschimmel. Zo voorkom je dat sterke aroma’s alles domineren en hebben gasten een logische proefroute van links naar rechts of van buiten naar binnen.boroughkitchen+1​

De belangrijkste etiquette-regel: zorg dat elke gast een eerlijk deel van de “goede” kern én de rand krijgt. Snijd ronde kazen zoals camembert in taartpunten, zodat elke punt iets van het midden en van de korst bevat. (How to cut cheese)​

Bij zachte driehoekige kazen, zoals brie, is het not done om de “neus” eraf te hakken; een Britse kaashandelaar waarschuwt dat je zo de beste smaak voor jezelf opeist. Beter is om één punt te nemen en daarna in de lengte naar de verdwenen neus toe te snijden, zodat iedereen een beetje romige binnenkant krijgt.

Kaas komt het best tot zijn recht op kamertemperatuur. Meerdere bronnen adviseren de kazen een half uur tot een uur vóór het serveren uit de koelkast te halen; te koude kaas breekt sneller en smaakt vlakker. (How to make the perfect cheese platter)

Tot slot: spreek desnoods luchtig één regel uit aan tafel – “we snijden allemaal in de richting van het punt” – en de ongemakkelijke stilte rond de kaasplank is verdwenen. Je hebt dan niet alleen goede kaas, maar ook goede manieren geserveerd.