Grondwet: Trump is de twee laatste grenzen ook voorbij: hij wil paus worden en koning.

Trump is de tweede laatste grenzen nu ook voorbij: hij wil paus worden en koning. Althans, hij twijfelt of de grondwet ook voor hem geldt.

Tijdens een interview met NBC’s “Meet the Press” werd Donald Trump gevraagd of hij als president verplicht is de Amerikaanse grondwet te handhaven, vooral in het licht van zijn plannen voor snelle massadeportaties van migranten. Zijn reactie was opvallend: “Ik weet het niet. Ik ben geen jurist. Ik weet het niet.” Daarmee liet Trump in het midden of hij de grondwettelijke rechten, zoals het recht op een eerlijk proces (due process), voor iedereen in de VS – ook niet-burgers – wil respecteren.

De Amerikaanse grondwet garandeert via het Vijfde Amendement dat niemand zijn vrijheid of eigendom mag worden afgenomen zonder een eerlijk proces. De schrijvers van de grondwet wilde heel helder vastleggen dat de nieuwe VS geen Koninkrijk was, maar een land waar het volk de macht heeft. Dit geldt niet alleen voor burgers, maar voor iedereen in de VS. Het Hooggerechtshof heeft dit in het verleden bevestigd. Toch stelt Trump dat het volgen van deze regels zijn plannen voor snelle deportatie in de weg staat, en dat hij vertrouwt op zijn advocaten om te bepalen wat wettelijk is toegestaan.

Trumps uitspraken roepen vragen op over de grenzen van de presidentiële macht. Critici waarschuwen dat het presidentschap onder Trump steeds meer boven de wet lijkt te staan. Door te suggereren dat hij niet zeker weet of hij de grondwet moet volgen, voedt Trump het beeld dat hij regels en instituties naar zijn hand zet als dat hem uitkomt. Dit past in een bredere trend waarbij presidenten – niet alleen Trump – hun bevoegdheden oprekken, bijvoorbeeld door het controversieel inzetten van het presidentieel pardon.

Trumps houding vergroot de polarisatie in de Amerikaanse samenleving. Zijn aanhangers waarderen zijn daadkracht en het uitdagen van gevestigde regels, terwijl tegenstanders vrezen voor afbraak van de democratische rechtsorde. De discussie over de vraag of de president boven de grondwet kan staan, raakt daarmee aan de kern van het Amerikaanse systeem.